1 майдан импорт электромобиллар учун утилизация йиғими миқдори сезиларли ошади. Инвестициялар вазирлиги вакили Иномжон Абдураҳмонов буни аккумуляторларни қайта ишлаш инфратузилмасини яратиш ва маҳаллий автосаноатни қўллаб-қувватлаш зарурати билан изоҳлади. «Газета.uz» унинг далилларини ўрганди.
Икки аср аввал француз иқтисодчиси Фредерик Бастиа мамлакат депутатларига маҳаллий шам ишлаб чиқарувчиларни қўллаб-қувватлаш учун Қуёшни тўсишни таклиф қилганди. Бу кинояли таклиф илгари сурилганидан бери шунча вақт ўтди, аммо бу эркин савдо халқни бойроқ қилишини барча тушуниши учун етарли бўлмади.
Ҳукумат 1 майдан электромобиллар учун утилизация йиғимини оширишни тасдиқлади. У машина ишлаб чиқарилган йилга қараб 45 млн дан 78,5 млн сўмгача бўлади. Мақсад — аккумулятор батереяларини утилизация қилиш учун инфратузилма ташкил этишни молиялаштириш. Маҳаллий ишлаб чиқарувчиларга имтиёз қўлланади.
Энергетика вазирлиги тадбиркорлар билан учрашиб, электромобилларни қувватлантириш станциялари билан боғлиқ муаммоларни муҳокама қилди. Тадбиркорларга энергетика қоидаларига риоя қилиш зарурлиги эслатилди. Учрашув иштирокчиларидан бирининг «Газета.uz»га айтишича, шоҳобчалар тармоққа улана бошлаган.
Ўзбекистонда автомобиллар импорти таркиби ўзгарди. Илгари бензинли автомобиллар етакчилик қилган бўлса, 2024 йилда биринчи марта электромобиль ва гибрид автомобиллар импорти ҳажми улардан ошиб кетди. Импорт қилинган электромобилларнинг ўртача нархи деярли уч баробарга арзонлашди.
МҲТИ таҳлили натижаларига кўра, ноябрь ойида ҳам иккиламчи автомобиль бозорида ўртача нархлар пасайишда давом этди. Жумладан, кам фойдаланилган Onix`нинг ўртача нархи 5,4 фоизга пасайди. Маҳаллий люкс автомобиллар ва электромобиллар нархларида эса сезиларли ўзгариш кузатилмади.
Октябрь ойида Ўзбекистонда енгил автомобиллар савдоси ўтган ойга нисбатан 6 фоизга камайди (95,4 минг дона). Сотувлар ўтган йилнинг шу даврига нисбатан сезиларли пасайган (-43,3 фоиз). Ой давомида иккиламчи бозорда ўтган йилнинг шу даврига нисбатан 2 баравар кам автомобиль сотилди.
2025 йил февралидан Ўзбекистондаги барча автотураргоҳларда электромобилларни қувватлантириш станцияларини ўрнатиш бошланади. Шунингдек, кўп қаватли уйлар яқинида, жумладан, уларга энг яқин автотураргоҳлар яқинида максимал қуввати 22 кВт бўлган станцияларни ўрнатиш режалаштирилмоқда.
Европа Иттифоқи давлатлари сўнгги йилларда Европа бозоридаги улушини сезиларли даражада оширган Хитой электромобилларига тарифларни кўтаришга овоз берди.
Норвегияда электромобиллар сони (754,3 мингдан зиёд) биринчи марта бензинли автомобиллар сонидан ошиб кетди. Сотув ва чиқинди солиқларидан озод қилиш, автотураргоҳ тўловларини камайтириш ва электромобиллар учун автобус йўлакларидан фойдаланишга рухсат берилиши бунга туртки бўлгани қайд этилди.
Август ойида енгил электромобиллар бозорида сотувлар ҳажми 1,7 минг донани ташкил этди, бу аввалги ойга нисбатан деярли икки баравар кам. Умумий пасайишнинг 90 фоиздан ортиғи пойтахт улушига тўғри келди, Тошкентда сотувлар 66 фоизга камайди. Умумий автомобиль бозорида йиллик пасайиш давом этмоқда.
Савдо-саноат палатаси раҳбари Даврон Ваҳобов электромобиллар импортига бож жорий этиш таклифини қўллаб-қувватлади. Унинг айтишича, автомобиль саноатини қўллаб-қувватлаш малакали кадрлар шаклланишини таъминлайди. Иқтисодчилар эса бошқа мамлакатлар йўл қўйган хатоларни такрорламасликка чақирди.
KIA ва Chery автомобиллари ишлаб чиқарувчи, шунингдек, гибрид ва электромобиль ишлаб чиқаришни ўзлаштиришни режалаштираётган ADM Jizzakh раҳбари Ўзбекистонга электромобиллар импорти учун тўловларни қайтаришни таклиф қилди. У автомобилларни расмий дилер орқали сотиш тартибига қайтишни ҳам сўрамоқда.
BYD Uzbekistan Factory хитойлик ҳамкорлар билан Ўзбекистонда янги автомобиль моделларини ишлаб чиқариш бўйича шартномалар тузди. BYD Seagull ва E2 эҳтимолий ишлаб чиқариш учун тақдим этилган ва лабораторияларда синовдан ўтказилмоқда.
Европа комиссияси июль ойидан бошлаб Хитой электромобиллари учун импорт божларини жорий 10 фоиздан тахминан 30 фоизга ошириш ниятида. Хитой ТИВ буни «протекционизмнинг одатий ҳолати» деб атади.
Ўзбекистонда электромобилни хонадонда қувватлантириш учун рағбатлантирувчи тунги тариф жорий этилади. Бунда қувватлаш ускунасига ҳисоблагич ўрнатганлар машинасини тунги вақтда қувватлантиргани учун электр энергиясига арзон тарифда ҳақ тўлайди.
Yandex Go Ўзбекистонда электромобиллар, жумладан BYD, Dongfeng, Hongqi ва бошқаларни ўз ичига олган такси тарифини ишга туширади. Компания унинг жорий этилишини мижозларнинг электромобиллардан фойдаланиш бўйича барқарор талаби билан изоҳлади.
Иқтисодиёт ва молия вазирлиги ҳокимликлар учун янги автомобиллар «Меҳр дафтари» жамғармасидан харид қилинмаганини тасдиқлади. Жамғарма номининг давлат харидлари лотларида кўрсатилиши СТИРни нотўғри киритиш билан боғлиқ бўлиб чиқди.
Қўшимча: Қашқадарё ва Бухоро вилоятлари ҳокимликлари янги автомобиллар «Меҳр дафтари» жамғармасидан харид қилинмаганини маълум қилди. Жамғарма номининг давлат харидлари лотларида кўрсатилиши порталдаги нуқсон билан боғлиқ.
Давлат идоралари электр ва гибрид автомобилларга ўтишни бошлади. Давлат харидлари порталидаги маълумотлар бир қатор ҳокимликлар машиналарни етим болаларни қўлловчи «Меҳр дафтари» жамғармаси орқали сотиб олганини айтмоқда. Қашқадарё вилояти ҳокимлиги техник хатолик бўлганини маълум қилди.
Қўшимча имкониятлардан фойдаланиш учун сайтда рўйхатдан ўтинг