Rossiya 22-fevral kuni DXR hamda LXR mustaqilligini rasman tan olganligini e’lon qildi. Jahon hamjamiyati mazkur hududlarni Ukraina hududining bir qismi deb hisoblaydi. “Gazeta.uz” dunyodagi boshqa shu kabi o‘zini mustaqil deb e’lon qilgan, biroq jahon hamjamiyati tomonidan tan olinmagan yoki qisman tan olingan hududlar to‘g‘risida hikoya qiladi.
2021 yilda ichki iste’molchilarga avtomobil yetkazib berilishi bir necha marotaba kechiktirilgan bo‘lsa-da, avtomobil eksporti sezilarli darajada oshgan. «Gazeta.uz» kolumnisti, iqtisodchi Mirkomil Xolboyev avtomobillar importiga to‘siqlarni kamaytirish milliy iqtisodiyotga qanday foyda keltirishi mumkinligi va milliy avtomobilsozlik nima sababdan himoya qilinishi haqida fikr yuritadi.
Yonida biometrik pasport yoki ID-karta bo‘lgan haydovchidan «prava», texpasport, ishonchnoma va sug‘urta polisi talab etilmaydi, niqob taqish majburiyati bekor qilinadi, UJK xizmatlar haqini to‘lash bo‘yicha imtiyozlar o‘rniga oylik kompensatsiya to‘lovlari joriy etiladi, sement, klinker va qurilish oynalari eksportiga cheklovlar bekor qilinadi, IIV tizimidagi «Topilmalar stoli» faoliyati tugatiladi — 1 martdan nimalar o‘zgaradi?
Sizni zaharli ilon chaqib olsa, nima qilish kerak, echkemarlar go‘shti saraton va jigar sirrozini davolaydimi, boshni nam salfetkalar bilan qanday qilib yuvish mumkin? Ushbu savollarga javoblarni gerpetologlar — sudraluvchilar va amfibiyalarni o‘rganadigan mutaxassislar bilishadi. Hozirgi kunda O‘zbekistonda sanoqli gerpetologlar bor. «Gazeta.uz» muxbiri Yekaterina Soy ulardan biri Timur Abduraupovdan ekspeditsiyalar, toshbaqalarni eksport qiluvchi tadbirkorlar bilan kurash, uydagi kaltakesak va ilonlar kolleksiyasi hamda maoshlari haqida so‘radi.
«Gazeta.uz» Rossiya erta tongdan harbiy bosqin boshlagan Ukrainada yashovchi aholi bilan suhbatlashdi. Maqola qahramonlari — ba’zilari anonim, ba’zilari esa haqiqiy ismlari bilan — o‘z shaharlarida sodir bo‘layotgan voqealar va mahalliy hokimiyat tomonidan qanday choralar ko‘rilayotganini so‘zlab berishdi.
Toshkent tibbiyot akademiyasi professori Zarifboy Ibodullayev ilmiy jamoatchilikka murojaat qildi. Professor ilmga kirib kelayotgan yosh olimlar orasida plagiatlik avj olganini ta’kidlab, SCOPUS`da maqola chiqarish talabini «paxta planini bajarish»ga o‘xshatdi. Ibodullayev Sardoba fojiasi ortidan Fanlar Akademiyasi olimlarining ko‘rsichqon va tulki inlarini topish uchun suv omboriga yuborilganini sharmandalik» deb atagan. «Bor haqiqatni prezidentga yetkazaylik. Biz noto‘g‘ri yo‘ldan ketmayapmiz-mi?», — degan u.
Jurnalistlar hamda Toshkent shahar hokimiyati o‘rtasida ko‘chalardan qanday maqsadlarda foydalanish va jamoat transporti ustuvorligi yuzasidan munozara bo‘lib o‘tdi. Shahar ma’muriyati ko‘chalarda yo‘lovchi yoki yuk tashish imkoniyatini emas, balki harakat o‘tkazuvchanligini oshirishga e’tibor qaratmoqda, rekonstruksiya qilinayotgan ko‘chalarda muammo ko‘rmayapti hamda yangi trotuarlar va velo-yo‘laklarni qulay, tramvayni esa Navoiy ko‘chasining «o‘lchamlari»ga mos kelmaydi, deb hisoblaydi. Shuningdek, ma’muriyat bu borada shahar aholisi bilan maslahatlashishni ortiqcha deb hisoblaydi, sababi — bu vaqt talab etadi.
«Gazeta.uz» kolumnisti Dilmurod Yusupov nogironligi bo‘lgan insonlarni boshqalarda shukronalik hissini uyg‘otish maqsadida vosita sifatida ishlatishni qoraladi. «Boshqa insonlarning nogironlik holatini ko‘rib, ilhomlanish qanchalik insoniylik fazilatlarimizga to‘g‘ri keladi?», — deydi u.
Urganch va Xiva o‘rtasidagi trolleybus liniyasi nafaqat O‘zbekistondagi yagona ushbu turdagi jamoat transporti tizimi, balki dunyodagi ikkita shaharlararo liniyadan biri hisoblanadi. Noyabrdan boshlab kompaniyaning elektr energiyasidan qarzdorligi sababli mazkur yo‘nalishda mashinalar harakati to‘xtatilgan. «Gazeta.uz» respublikadagi eng yosh trolleybus tizimi hamda mamlakatning boshqa shaharlarida allaqachon tugatilgan tizimlar haqida hikoya qiladi.
Transport vaziri o‘rinbosari Abdusamat Mo‘minov O‘zbekiston shaharlaridagi tirbandliklar muammosini faqatgina yo‘llarni kengaytirish va yangi yo‘l o‘tkazgichlarini qurish bilan hal etib bo‘lmayotganini aytdi. «Shaxsiy transportdan ko‘ra jamoat transporti afzalligini ta’minlashimiz kerak», — dedi u. Poytaxt ko‘chalarida piyodalar va velosiped yo‘laklarini ajratib turuvchi texnik to‘siqlar, xavfsizlik orolchalari, tartibga solinmagan piyodalar o‘tish joylarida svetofor boshqaruvi joriy etiladi.
Avtomobilsozlik sohasida kutilayotgan o‘zgarishlar iste’molchilarga foyda keltiradimi? «Gazeta.uz» kolumnisti Mirkomil Xolboyevning fikricha, import bojlarining pasaytirilishi ichki bozorga deyarli ta’sir ko‘rsatmaydi va faqat eng boy aholi manfaatlariga xizmat qiladi. Iqtisodchi jamiyat haqiqiy foyda ko‘rishi uchun savdoni erkinlashtirish muhimligini ta’kidlaydi.
O‘zbekiston harakat xavfsizligini ta’minlash uchun 10 dan ortiq xorijiy davlat tajribasi, jumladan, Vision Zero strategiyasini hayotga tadbiq etmoqchi. IIV rahbari o‘rinbosari Bekmurod Abdullayevning so‘zlariga ko‘ra, ushbu tajriba Farg‘ona viloyatida yaxshi natija bergan. Endilikda piyodalarga yo‘llarni kesib o‘tish uchun sharoit yaratish bilan birga qoida buzganlarini jazolash ham ko‘zda tutilmoqda. UNICEF hamkorligida esa bolalar uchun video va kitob shaklida qo‘llanmalar ishlab chiqiladi.
Futbolchi Eldor Shomurodov UEFAga bergan intervyusida Italiyagacha bo‘lgan yo‘li, O‘zbekiston terma jamoasi sardorligi qanday kechayotgani, Yevropa futboli va mentalitetining farqi haqida gapirdi. Intervyuning o‘zbek tilidagi to‘liq matni.
«Gazeta.uz» kommunal to‘lovlarni tashkilot kassalariga bormasdan, to‘lov ilovalari Click, PayMe va Apelsin orqali to‘lash haqida qo‘llanmani taqdim etadi.
Yo‘l harakati xavfsizligi xizmati vaqti-vaqti bilan nafaqat befoyda, balki zararli bo‘lgan, vaziyatni yaxshilashga yordam bermaydigan tashabbuslar bilan chiqmoqda. Ulardan biri — yo‘llarga o‘quvchilar mulyajlarini o‘rnatishdir. YHXB va hokimiyatlar hatto mutaxassis bo‘lmaganlar ham ko‘rib turgan kamchiliklarni payqaganlari yo‘q.
Tramvayning afzalliklari borasida hech qaysi mutaxassis shubha qilmaydi. «Dunyoda bu masala „yopilgan“», deydi jurnalist Valentin Bogdanov. Tramvayning yo‘q qilinishi sun’iy ravishda unga nisbat berilgan muammolarning hech birini hal qilmadi. Jamoat transporti o‘zining bashoratliligi va hammabopligini yo‘qotdi, ko‘chalar esa yanada xavfliroq bo‘ldi. Tramvay qaytadigan bo‘lsa, «g‘ildirakni qayta kashf qilishning hojati yo‘q» — barcha liniyalar yaxshi rejalashtirilgan edi, deb ta’kidlaydi u.
Ruxsat berilmaganiga qaramasdan quruvchilar Kosmonavtlar maydonidagi granit plitalarni ko‘chirib tashlashni davom ettirishdi. Tuman hokimi Anvar Sayfutdinovning ta’kidlashicha, dam olish kunlari sababli loyiha haqida oldidan xabar berilmagan. Uning aytishicha, hokimiyat fuqarolarga qulayliklar yaratishda «yaxshi maqsadlarni ko‘zlagan». Shahar hokimiyati vanihoyat loyiha eskizini e’lon qildi. Chizmada yangi marmarning rangi avvalgisidan farq qiladi.
Import avtomobillar uchun bojxona boji 15%gacha pasayishi bunday avtomobillar uchun umumiy bojni qanchaga arzonlashtiradi? Iqtisodchi Otabek Bakirov ushbu xabardan xursand bo‘lishga «shoshilmay turish kerak» deb yozdi. Mutaxassislar kombinatsiyalashgan bojlardagi har kub sm uchun maxsus stavkalar bekor qilinishi kerakligini ta’kidlamoqda. Iqtisodchi Mirkomil Xolboyev «qarordan asosiy foyda ko‘radiganlar daromadi eng yuqori va import avtomobillarini iste’mol qiladigan boylar», — deya izoh qoldirdi.
Prezident tramvayni Toshkentga qaytarish haqidagi bayonotidan oldin «Gazeta.uz» taniqli jurnalistlar va jamoat arboblaridan ushbu transport turining bekor qilinishi bilan shahar nima yo‘qotganligi haqidagi fikrlarini so‘ragan edi. Ular bir ovozdan tramvayning yo‘q qilinishi katta xato bo‘lgani, poytaxtning transport muammolarini yanada kuchaytirgani va uning qaytishi jamoat transportini rivojlantirishning yagona oqilona yo‘li ekanini tasdiqlashdi.
Xitoy poytaxtida bo‘lib o‘tayotgan 2022 yilgi qishki Olimpiya o‘yinlari diplomatik boykotga uchradi. AQSh, Buyuk Britaniya, Kanada, Daniya, Belgiya va boshqa davlatlar ushbu tadbirlarga hukumat amaldorlari va rasmiylarini yuborishdan bosh tortdi. Fransiya prezidenti Emmanuel Makron esa o‘yinlarni siyosiylashtirmaslik kerakligini ta’kidladi. Diplomatik boykotning sabablari, Olimpiya o‘yinlari tarixidagi boykotlar haqida — «Gazeta.uz» maqolasida.
Qo‘shimcha imkoniyatlarga ega bulish uchun saytda ro‘yxatdan o‘ting