1-maydan import elektromobillar uchun utilizatsiya yig‘imi miqdori sezilarli oshadi. Investitsiyalar vazirligi vakili Inomjon Abdurahmonov buni akkumulyatorlarni qayta ishlash infratuzilmasini yaratish va mahalliy avtosanoatni qo‘llab-quvvatlash zarurati bilan izohladi. “Gazeta.uz” uning dalillarini o‘rgandi.
Ikki asr avval fransuz iqtisodchisi Frederik Bastia mamlakat deputatlariga mahalliy sham ishlab chiqaruvchilarni qo‘llab-quvvatlash uchun Quyoshni to‘sishni taklif qilgandi. Bu kinoyali taklif ilgari surilganidan beri shuncha vaqt o‘tdi, ammo bu erkin savdo xalqni boyroq qilishini barcha tushunishi uchun yetarli bo‘lmadi.
Hukumat 1-maydan elektromobillar uchun utilizatsiya yig‘imini oshirishni tasdiqladi. U mashina ishlab chiqarilgan yilga qarab 45 mln dan 78,5 mln so‘mgacha bo‘ladi. Maqsad — akkumulyator batereyalarini utilizatsiya qilish uchun infratuzilma tashkil etishni moliyalashtirish. Mahalliy ishlab chiqaruvchilarga imtiyoz qo‘llanadi.
Energetika vazirligi tadbirkorlar bilan uchrashib, elektromobillarni quvvatlantirish stansiyalari bilan bog‘liq muammolarni muhokama qildi. Tadbirkorlarga energetika qoidalariga rioya qilish zarurligi eslatildi. Uchrashuv ishtirokchilaridan birining “Gazeta.uz”ga aytishicha, shohobchalar tarmoqqa ulana boshlagan.
O‘zbekistonda avtomobillar importi tarkibi o‘zgardi. Ilgari benzinli avtomobillar yetakchilik qilgan bo‘lsa, 2024-yilda birinchi marta elektromobil va gibrid avtomobillar importi hajmi ulardan oshib ketdi. Import qilingan elektromobillarning o‘rtacha narxi deyarli uch barobarga arzonlashdi.
MHTI tahlili natijalariga ko‘ra, noyabr oyida ham ikkilamchi avtomobil bozorida o‘rtacha narxlar pasayishda davom etdi. Jumladan, kam foydalanilgan Onix`ning o‘rtacha narxi 5,4 foizga pasaydi. Mahalliy lyuks avtomobillar va elektromobillar narxlarida esa sezilarli o‘zgarish kuzatilmadi.
Oktabr oyida O‘zbekistonda yengil avtomobillar savdosi o‘tgan oyga nisbatan 6 foizga kamaydi (95,4 ming dona). Sotuvlar o‘tgan yilning shu davriga nisbatan sezilarli pasaygan (-43,3 foiz). Oy davomida ikkilamchi bozorda o‘tgan yilning shu davriga nisbatan 2 baravar kam avtomobil sotildi.
2025-yil fevralidan O‘zbekistondagi barcha avtoturargohlarda elektromobillarni quvvatlantirish stansiyalarini o‘rnatish boshlanadi. Shuningdek, ko‘p qavatli uylar yaqinida, jumladan, ularga eng yaqin avtoturargohlar yaqinida maksimal quvvati 22 kVt bo‘lgan stansiyalarni o‘rnatish rejalashtirilmoqda.
Yevropa Ittifoqi davlatlari so‘nggi yillarda Yevropa bozoridagi ulushini sezilarli darajada oshirgan Xitoy elektromobillariga tariflarni ko‘tarishga ovoz berdi.
Norvegiyada elektromobillar soni (754,3 mingdan ziyod) birinchi marta benzinli avtomobillar sonidan oshib ketdi. Sotuv va chiqindi soliqlaridan ozod qilish, avtoturargoh to‘lovlarini kamaytirish va elektromobillar uchun avtobus yo‘laklaridan foydalanishga ruxsat berilishi bunga turtki bo‘lgani qayd etildi.
Avgust oyida yengil elektromobillar bozorida sotuvlar hajmi 1,7 ming donani tashkil etdi, bu avvalgi oyga nisbatan deyarli ikki baravar kam. Umumiy pasayishning 90 foizdan ortig‘i poytaxt ulushiga to‘g‘ri keldi, Toshkentda sotuvlar 66 foizga kamaydi. Umumiy avtomobil bozorida yillik pasayish davom etmoqda.
Savdo-sanoat palatasi rahbari Davron Vahobov elektromobillar importiga boj joriy etish taklifini qo‘llab-quvvatladi. Uning aytishicha, avtomobil sanoatini qo‘llab-quvvatlash malakali kadrlar shakllanishini ta’minlaydi. Iqtisodchilar esa boshqa mamlakatlar yo‘l qo‘ygan xatolarni takrorlamaslikka chaqirdi.
BYD Uzbekistan Factory xitoylik hamkorlar bilan O‘zbekistonda yangi avtomobil modellarini ishlab chiqarish bo‘yicha shartnomalar tuzdi. BYD Seagull va E2 ehtimoliy ishlab chiqarish uchun taqdim etilgan va laboratoriyalarda sinovdan o‘tkazilmoqda.
Yevropa komissiyasi iyul oyidan boshlab Xitoy elektromobillari uchun import bojlarini joriy 10 foizdan taxminan 30 foizga oshirish niyatida. Xitoy TIV buni “proteksionizmning odatiy holati” deb atadi.
O‘zbekistonda elektromobilni xonadonda quvvatlantirish uchun rag‘batlantiruvchi tungi tarif joriy etiladi. Bunda quvvatlash uskunasiga hisoblagich o‘rnatganlar mashinasini tungi vaqtda quvvatlantirgani uchun elektr energiyasiga arzon tarifda haq to‘laydi.
Yandex Go O‘zbekistonda elektromobillar, jumladan BYD, Dongfeng, Hongqi va boshqalarni o‘z ichiga olgan taksi tarifini ishga tushiradi. Kompaniya uning joriy etilishini mijozlarning elektromobillardan foydalanish bo‘yicha barqaror talabi bilan izohladi.
Iqtisodiyot va moliya vazirligi hokimliklar uchun yangi avtomobillar “Mehr daftari” jamg‘armasidan xarid qilinmaganini tasdiqladi. Jamg‘arma nomining davlat xaridlari lotlarida ko‘rsatilishi STIRni noto‘g‘ri kiritish bilan bog‘liq bo‘lib chiqdi.
Qo‘shimcha: Qashqadaryo va Buxoro viloyatlari hokimliklari yangi avtomobillar “Mehr daftari” jamg‘armasidan xarid qilinmaganini ma’lum qildi. Jamg‘arma nomining davlat xaridlari lotlarida ko‘rsatilishi portaldagi nuqson bilan bog‘liq.
Davlat idoralari elektr va gibrid avtomobillarga o‘tishni boshladi. Davlat xaridlari portalidagi ma’lumotlar bir qator hokimliklar mashinalarni yetim bolalarni qo‘llovchi “Mehr daftari” jamg‘armasi orqali sotib olganini aytmoqda. Qashqadaryo viloyati hokimligi texnik xatolik bo‘lganini ma’lum qildi.
2023-yilda UzAuto Motors 4,85 mlrd dollarlik 369,99 ming dona avtomobil ishlab chiqarib, O‘zbekiston avtomobil bozorining 81 foizini egalladi. ADM Jizzakh ulushi 5,5 foizni tashkil etgan, bozorning qolgan ulushi import, jumladan, 291 mln dollarlik 8948 ta BYD avtomobili hissasiga to‘g‘ri keldi.
Qo‘shimcha imkoniyatlardan foydalanish uchun saytda ro‘yxatdan o‘ting