Qozog‘iston prezidenti matbuot kotibining ta’kidlashicha, Qasim-Jomart Toqayev va Vladimir Putin «uch tomonlama gaz ittifoqi» (Rossiya + Qozog‘iston + O‘zbekiston) tuzish masalasini muhokama qilgan.
Senator Mahmud Parpiyevga ko‘ra, Davlat dasturining energetika sohasida raqobat muhitini rivojlantirishga doir bandi bajarilmagan, bu esa O‘zbekistondagi gaz va elektr ta’minoti bilan bog‘liq ahvolga ta’sir qilmoqda. Energetika vazirligi muammoni hal etish uchun qilinayotgan ishlar haqida ma’lumot berdi.
«Milliy tiklanish» partiyasi yetakchisi Alisher Qodirov energetikada monopoliya tugamasa, aholini gaz va elektr bilan ta’minlashda sifat o‘zgarmasligini aytdi. «Muammo — boshqaruv va ta’minot tizimining eskirganida» — dedi u. Avvalroq vazir o‘rinbosari uzilishlar sababini yoqilg‘i yetishmasligi bilan izohlagandi.
«Lukoyl» va Saneg bilan tuzilgan shartnoma shartlari gaz tanqisligiga sababchi emas, dedi energetika vaziri o‘rinbosari Sherzod Xodjayev. U O‘zbekiston gaz va elektr energiyasi eksportini deyarli butunlay to‘xtatgani, yaqin kunlarda uzilishlar bilan bog‘liq muammolar 80 foizga hal bo‘lishini ta’kidladi.
Jurnalist Aziza Qurbonova Uchtepada gaz bosimi pastligini tanqid qilgach, post ostida tuman hokimligi nomidan qo‘pol izohlar qoldirishgani haqida yozgandik. Shundan so‘ng, tuman hokimligi bayonot berib, matbuot kotibi To‘rabek To‘rayev «his hayajonga berilib yozgan fikrlari» uchun ogohlantirilganini ma’lum qildi.
Prezident Administratsiyasi rahbari issiqxonalarni gazdan uzib qo‘ygan mutasaddilar harakatini «davlat xavfsizligiga tahdid», deb baholadi. Uning so‘zlariga ko‘ra, gazning atigi 1,5 foizi tejalgan, lekin eksport va ish o‘rinlari «o‘ldirilgan». U «gaz o‘g‘rilaydigan» AGTKSHlar bilan shug‘ullanishni topshirdi.
Quvasoy shahri, Uchko‘prik va Bo‘stonliq tumanida gaz tarmog‘idan noqonuniy foydalanib, davlat va jamiyat manfaatlariga juda ko‘p miqdorda zarar yetkazish holatlari aniqlandi.
Toshkentning Mirzo Ulug‘bek tumani aholisi chorshanba kuni ertalabdan kvartiralar, uylar, pod’ezdlar, ofis binolari va gaz taqsimlash punktlarida kuchli gaz hidi kelayotganidan shikoyat qilishdi. Tuman hokimligi bunga tabiiy gazga me’yoridan ortiqcha odorant qo‘shib yuborilgani sabab bo‘lganini ma’lum qildi.
Vazirlar Mahkamasining biznes uchun elektr energiyasi va gaz narxini oshirish to‘g‘risidagi qarori vaqtincha to‘xtatildi. Hukumat ushbu qarorni yangi tariflar kuchga kirishidan bir kun oldin qabul qildi.
1 iyuldan elektr va gaz uchun tariflar oshirilmaydi, chunki hukumat fuqarolarning tariflarni o‘zgartirish va ijtimoiy normani joriy etish bo‘yicha yuborayotgan takliflarini o‘rganishda davom etmoqda.
O‘zbekiston 2025−2026 yillarga borib gaz eksportini butunlay to‘xtatishi mumkin, deya ma’lum qildi «O‘ztransgaz» rahbari Behzot Normatov. Hozir O‘zbekistonda qazib olinayotgan gazning qariyb 10 foizi Xitoyga eksport qilinmoqda.
Deputat Rasul Kusherbayev O‘zbekiston mahalliy va xorijiy kompaniyalardan sotib oladigan gaz narxlarini ma’lum qildi. U xorij korxonalari narxlarining yuqoriligidan noroziligini bildirib, bu holatni «vatanidan ko‘ra pulni ko‘proq yaxshi ko‘radigan ayrim amaldorlarning qilmishlari» bilan bog‘liq, deb hisoblaydi.
Iqtisodiy taraqqiyot vazirligi gaz va elektr energiyasining yangi tariflari bo‘yicha aholining xarajatlari qanchaga oshishini hisoblab chiqdi. Agar energoresurslar iste’moli tabaqalashtirilgan tariflar doirasida qolsa, xarajatlar 8−10 foizga oshadi, deb ma’lum qildi vazirlik.
Iqtisodchilar Sergey Guriyev va Oleg Isxoki Yevropa Rossiya neft va gazi importiga nisbatan ta’qiq kiritishi qanday qilib Ukrainadagi urushni to‘xtatishi mumkinligi haqidagi fikrlari bilan bo‘lishdi. Ularga ko‘ra, ushbu sanksiyalar Kremlni harbiy harakatlarni davom ettirishga ko‘maklashuvchi mablag‘lardan mahrum qilishi mumkin.
22 fevral kuni Germaniya kansleri Olaf Shols «Shimoliy oqim-2» loyihasining sertifikatsiyasini to‘xtatdi. Ko‘p o‘tmay AQSh ushbu loyiha operatoriga qarshi cheklovlar qo‘ygani ma’lum qilindi. 24 fevral kuni Rossiya Ukrainada «maxsus harbiy operatsiya» e’lon qilganligi ortidan esa gaz narxlari keskin oshishni boshladi. Ayni vaziyatda Yevropa va Rossiyaning energetika sohasidagi ko‘plab mutaxassislari Yevropaning Rossiya gazisiz yashay olish imkoniyatini tahlil qilishmoqda.
Londonning ICE birjasida aprel oyi uchun ming kubometr gazning fyuchers narxlari 3950 dollargacha ko‘tarildi. Bir soat ichida narxlar 1000 dollarga pastladi va ayni paytda 2900 dollar atrofida bo‘lib turibdi.
Toshkent viloyatidagi avtomobillarga gaz quyish shoxobchasida 623 mln so‘mlik gazdan noqonuniy foydalanilgani aniqlandi. Energetika vazirligi bu 35 ming xonadonning bir kunlik iste’moli uchun yetarli ekanini ta’kidladi.
2020 yil yakuniga ko‘ra, «O‘ztransgaz» tomonidan iste’molchilarga yetkazib berilayotgan 1000 kub metr tabiiy gazning qiymati gazning o‘rtacha narxidan 90 ming so‘mga qimmatroq bo‘ldi. Buning oqibatida 3,6 trln so‘mlik zarar vujudga kelgan. Shu munosabat bilan davlat budjetidan 1 trln so‘mlik subsidiya ajratilmoqda, deya tushuntirdi Energetika vazirligi.
Toshkent shahrida yakka tartibdagi iste’molchilar uchun «aqlli» gaz hisoblagichlarini o‘rnatish 2022 yil oxirigacha yakunlanishi rejalashtirilgan. Avvarroq buni 2021 yil oxirigacha amalga oshirish ko‘zlangan edi.
Prezident qarori bilan 1 oktabrdan yuridik shaxslar tomonidan O‘zbekistonga import qilingan tabiiy gazni realizatsiya qilishda aksiz solig‘ining nol foizlik stavkasi belgilandi. 2022 yil 1 yanvardan ishlab chiqaruvchi korxonalar tomonidan sotiladigan suyultirilgan gazga aksiz solig‘i solinmaydi.
Qo‘shimcha imkoniyatlardan foydalanish uchun saytda ro‘yxatdan o‘ting