SSV rahbari Amrillo Inoyatov JSST rahbari Tedros Gebreyesusga “O‘zbekiston sog‘liqni saqlash a’lochisi” ko‘krak nishonini topshirdi. Ular Jenevada o‘tayotgan Jahon sog‘liqni saqlash assambleyasi sessiyasi doirasida uchrashdi.
JSST tibbiyotda ChatGPT, Bard va shunga o‘xshash platformalar bilan ishlashda xavflarni o‘rganishga chaqirdi. Tashkilot, ayniqsa, sun’iy intellektga ega chatbotlar tomonidan yaratilishi mumkin bo‘lgan yolg‘on ma’lumotlardan xavotirda.
Litva hukumati insonparvarlik yordami sifatida Qoraqalpog‘istonning Xo‘jayli tumaniga 685 ming doza koronavirusga qarshi vaksina yubordi. Avvalroq JSST COVID-19 tarqalishi sog‘liqni saqlash sohasida global favqulodda holat maqomini yo‘qotganini ma’lum qilgandi.
O‘zbekistonda 2023-yil boshidan beri 37 nafar bemorda qizamiq tasdiqlangan, kasallikka qarshi zarur choralar ko‘rilmoqda, epidemik vaziyat barqaror, deb xabar bermoqda SES. Avvalroq JSST kasallanganlar soni ortayotganidan ogohlantirgandi.
O‘zbekistonni ham o‘z ichiga olgan JSST Yevropa mintaqasida qizamiq bilan kasallanish holatlari ko‘paygan. O‘zbekistonda uch oy davomida 26 ta (o‘tgan yili — 8), Tojikistonda — 199 (451) holat tasdiqlangan.
SSV va JSST hamkorligida o‘tkazilgan seminarda Toshkentda toksikologiya markazi tashkil etish masalasi muhokama qilindi. Qo‘llanayotgan kimyoviy moddalar hajmining ortishi, ularning internetdagi savdosi va bular haqda yetarli bilimga ega emaslik tizim uchun qo‘shimcha xavf ekani ta’kidlandi.
Jahon sog‘liqni saqlash tashkiloti mamlakatlarni Gambiya, Indoneziya va O‘zbekistonda 300 dan ortiq bola o‘limiga sabab bo‘lgan siroplarga qarshi kurashishga chaqirdi. O‘zbekistonda «Dok-1 Maks» siropidan kamida 20 nafar bola vafot etgan.
JSST «Dok-1 Maks» va «Ambronol» siroplarining sifat standartlariga mos kelmasligi haqida ogohlantirish e’lon qildi. Bu O‘zbekistonda kamida 20 nafar bolaning o‘limi bilan bog‘liq bo‘lib, ishlab chiqaruvchi kompaniya — Marion Biotech tashkilotga hali sifat kafolati bo‘yicha hujjat taqdim etmagan.
2020-yildan 2030-yilgacha kamharakatlik tufayli dunyo bo‘ylab 500 milliondan ortiq odam yuqumli bo‘lmagan kasalliklarga chalinishi mumkin. Hozirda o‘smirlarning 81 foizi va kattalarning 27,5 foizi faol bo‘lmagan turmush tarzini olib boradi.
80 detsibelldan yuqori shovqinlar baland tovushdir. 30 detsibeldan ortig‘i sog‘liqni izdan chiqarishi mumkin. Atrofda bo‘layotgan to‘y va konsertlar, mashinalar shovqini va quloqchinlardagi ovoz esa 100 detsibellgacha yetadi. SSV «Gazeta.uz»ga baland ovozlar inson sog‘lig‘iga qanday ta’sir qilishi haqida ma’lumot berdi.
Jahon sog‘liqni saqlash tashkiloti rahbari maymunchechakni global favqulodda holat deb e’lon qildi. Dunyoda allaqachon 16 mingdan ortiq kasallikka chalinish holatlari aniqlangan va Yevropaga chechak tarqalishi katta tahdid solmoqda.
Jahon sog‘liqni saqlash tashkiloti barcha hukumatlarni koronavirus bilan kasallanish holatlari ko‘payishining oldini olish uchun harakat qilishga chaqirdi. Niqob rejimi, masofa saqlash, tez-tez qo‘l yuvish, ko‘pchilik yig‘ilgan joylar va havo yaxshi aylanmaydigan xonalardan qochish tavsiya etildi.
JSST so‘nggi ikki hafta ichida dunyoda COVID-19 bilan kasallanish sezilarli darajada oshganini e’lon qildi. Asosan omikron shtammining mavjud kichik turlari tarqaldi, ammo yangilari ham aniqlangan. Tashkilot buster vaksinatsiyaning ahamiyatini eslatdi.
JSST ruhiy salomatlik birlamchi tibbiy yordamning bir qismi bo‘lishi kerak deb hisoblaydi. Maktab o‘quvchilari ruhiy salomatlik uchun ijtimoiy va emotsional ta’lim dasturlariga, kattalar esa arzon yordam va ijtimoiy xizmatlarga muhtoj.
Sanitariya-epidemiologik osoyishtalik xizmati rahbari o‘rinbosari Nurmat Otabekov 14 ta davlatda tarqalgan maymun chechagi infeksiyasi O‘zbekistonda qayd etilmaganini ma’lum qildi. Ayni paytda JSST tavsiyalaridan kelib chiqib ushbu infeksiyaning mamlakatga kirib kelmasligi uchun zarur choralar ko‘rilmoqda. Uning ishontirishicha, bunday holatda kasallik ommaviy epidemiya tarzida tarqalib ketmaydi.
Xalqaro ekspertlar O‘zbekistonda Xalqaro tibbiy-sanitariya qoidalarining ijrosi yuzasidan tashqi baholashni boshladi. Baholash natijalariga asoslangan tavsiyalar mamlakatning favqulodda vaziyatlarga tayyorgarligi bo‘yicha yangi yondashuvlarni ishlab chiqishga yordam beradi.
Dunyoning 11 mamlakatida salmonellyoz kasalligining avj olishi Belgiya shokoladini iste’mol qilish bilan bog‘liq. So‘nggi haftalarda O‘zbekistonda ushbu kasallikka chalinish holatlari haqida xabar qilingani yo‘q. JSST yangi holatlarning paydo bo‘lishi ehtimoli bor deb hisoblaydi va aholi uchun salmonellyozning oldini olish choralarini eslatib o‘tdi.
Dunyoning 12 davlatida kelib chiqishi noma’lum bo‘lgan gepatit tarqalgani, Fransiya prezidentligiga saylovning ikkinchi bosqichi, urush boshlangandan beri Ukrainada 213 nafar bola halok bo‘lgani aytilgani, YeIning o‘nta davlati kompaniyalari embargoni aylanib o‘tib Rossiyaga qurol sotgani, BMT rahbarining Rossiya va Ukrainaga tashrifi va boshqa yangiliklar — «Gazeta.uz»ning jahon yangiliklari dayjestida.
Ukrainaning Rossiya bilan chegaradagi holati fonida sodir bo‘layotgan so‘nggi voqealar, JSSTning COVID-19 pandemiyasi 2022 yilda tugashi mumkinligini ma’lum qilgani, Burkina-Faso prezidentining harbiylar tomonidan hibsga olingani aytilayotgani va boshqa yangiliklar — «Gazeta.uz»ning jahon yangiliklari dayjestida.
Shimoliy Koreyaning Yapon dengizi tomonga noma’lum raketa uchirgani, Germaniyada 2021 yilda o‘lim darajasi bo‘yicha mamlakat rekordi o‘rnatilgani, AQShning Ukrainaga yana 200 mln dollar harbiy yordam ajratishi, Yevroparlament rahbari David Sassolining vafoti va boshqa yangiliklar — «Gazeta.uz»ning jahon yangiliklari dayjestida.
Qo‘shimcha imkoniyatlardan foydalanish uchun saytda ro‘yxatdan o‘ting