Nima uchun maktab partasidagi qo‘ng‘iroqdan qo‘ng‘iroqqacha bo‘lgan an’anaviy ta’lim o‘zgarishi kerak? Maktab bolalarni o‘zgaruvchan dunyoda yashashga qanday tayyorlashi kerak? Shu va boshqa savollarga javoblar — ta’lim bo‘yicha ekspert, ixtirochilik muammolarini hal qilish nazariyasi mutaxassisi Anatoliy Gin bilan sifatli maktab ta’limi haqidagi intervyuda.
Farg‘ona viloyat XTB o‘qituvchi o‘quvchiga baqirib, yuziga urganidan keyin qiz derazadan sakrab tushgani aks etgan videoga izoh berdi. Ma’lum qilinishicha, sinf birinchi qavatda joylashgan, qiz bungacha ham dars tugashiga 5 daqiqa qolganida sinfni deraza orqali tark etgan.
AQShning Texas shtatida 18 yoshli o‘smir Salvador Ramos boshlang‘ich maktabda otishma sodir etdi. Hodisa natijasida 19 nafar o‘quvchi va bitta o‘qituvchi halok bo‘ldi.
Ijtimoiy tarmoqlarda Surxondaryoning Bandixon tumanidagi 4-maktabda ingliz tili o‘qituvchisi darsga tayyorlanmay kelgan o‘quvchini kaltaklagani aks etgan videolar tarqaldi. Bosh prokuratura holat yuzasidan o‘qituvchiga nisbatan xizmat tekshiruvi tayinlanganini ma’lum qildi. XTV esa o‘quvchilarga kuch ishlatish holatini keskin qoraladi.
Prezident qaroriga ko‘ra, maktablarda xalqaro tan olingan sertifikatga ega bo‘lgan pedagoglarga 50%, milliy test tizimida olingan sertifikatga ega o‘qituvchilarga 20% ustama to‘lanadi. Kutubxona hodimlarining oyligi esa 1,2 baravarga oshiriladi. Qolaversa, 1 sentabrdan «Namunali maktab» reytingi joriy etiladi.
Qamashi tumani va Qarshi shahrida maktabda o‘qiydigan qizlar o‘zini osib, vafot etgani ma’lum bo‘ldi. Hozirda prokuratura ushbu holatlar bo‘yicha tekshiruv o‘tkazmoqda.
XTV rahbarining birinchi o‘rinbosari Usmon Sharifxo‘jayev O‘zbekiston o‘zi maktablarga muhtoj bir vaqtda, nega qo‘shni davlatlarga ta’lim muassasalari qurib berayotganini izohladi. «Qirg‘iziston Rishtonda maktabgacha ta’lim muassasasi, Tojikiston Urgutda maktab qurib bergan… Bu faqat qo‘shnilarning o‘rtasidagi hamkorlik», — dedi u. Qolaversa, O‘zbekistonda 1,2 mln o‘quvchi o‘rnini yaratish uchun alohida dastur ishlab chiqilayotgani ma’lum qilindi.
Qirg‘izistonning Botken viloyati Marg‘un qishlog‘ida O‘zbekiston tomonidan qurib bitkazilgan 3,5 mln dollarlik 330 o‘rinli maktab foydalanishga topshirildi. Shuningdek, O‘zbekiston ko‘magida Samarqandek qishlog‘ida ham maktab qurilmoqda, Bobur nomidagi O‘sh o‘zbek musiqali-drama teatri rekonstruksiya qilinmoqda.
Afg‘onistondagi maktablar 23 mart kuni barcha o‘quvchilar — ham o‘g‘il, ham qiz bolalar uchun ochilishi kerak edi, biroq o‘qish boshlangan kuni 6-sinfdan katta o‘quvchi qizlarlarga darsga kirishga ruxsat berilmadi yoki dars boshlanganidan bir necha soat o‘tib ketish buyrug‘i berildi. «De-fakto hokimiyatning layoqatsizligi, ularning bir necha bor va’da berishiga qaramasdan, 6-sinfdan kattaroq qizlar uchun maktablar qayta ochilmasligi chuqur umidsizlikka tushirdi. Bu Afg‘onistonga jiddiy zarar yetkazadi», — dedi BMT Bosh kotibi.
O‘zbekiston maktablarida 19-mart uchinchi chorakning so‘nggi kuni bo‘ladi, to‘rtinchi chorak esa 28-martdan boshlanadi. O‘quvchilar bahorgi ta’til vaqtida jami 8 kun dam oladi.
Ijtimoiy tarmoqlarda Uchtepa tumanidagi 283-maktab o‘quvchilariga qizil galstuk taqdirilgan holat «pionerlikka qaytish» deb tariflanayotgani muhokamalarga sabab bo‘lmoqda. Xalq ta’limi vazirligi maktabning ochilish marosimida ota-onalar bilan kelishilgan holda boshlang‘ich sinf o‘quvchilariga erkaklarning qizil rangli bo‘yinbog‘i taqilganini ma’lum qilib, «bunga siyosiy tus bermaslikni» so‘radi.
Xalq ta’limi vazirligi maktablarda qishki ta’til kunlari 24 yanvarga qadar uzaytirilgani munosabati bilan 1-sinf o‘quvchilari uchun fevral oyida belgilangan qo‘shimcha bir haftalik ta’til berilmasligini ma’lum qildi.
Qibray tumanidagi 29-maktabda o‘quvchi qizlar sovuq havo bo‘lishiga qaramay, yupun kiyimda mehmonlarni kutib olishga chiqarildi. Toshkent viloyat XTB tadbir maktab tomonidan emas, balki «Oltin meros» xayriya fondi va «Yangi yo‘l» mahallasi tomonidan o‘tkazilganini ma’lum qildi. Mazkur holatga yo‘l qo‘ygan maktab rahbariyatiga esa chora ko‘rilishi aytildi.
Xalq ta’limi vazirligi kechki tadbirlarga pedagog xodimlar va o‘qituvchilarni majburiy jalb etish taqiqlangani haqida hududiy boshqarmalarni ogohlantirdi. Ta’kidlanishicha, ushbu tungi tadbirlar uyushmagan va 18−30 yosh orasidagi fuqarolarga mo‘ljallangan. Avvalroq, Andijon viloyatidagi maktablarda kechasi soat 22:00 ga qadar tadbirlar o‘tkazilayotgani xabar qilingandi.
Andijon viloyatida joylashgan maktablarda kechasi uyushmagan yoshlar uchun o‘tkazilayotgan tadbirlar prezident topshirig‘i asosida amalga oshirilmoqda, deb ma’lum qildi viloyat XTB boshlig‘i Azizbek Mirkomilov. Uning so‘zlariga ko‘ra, maxsus jadvallar asosida har kuni maktablarda soat 18:00 dan 22:00 gacha turli tadbirlar o‘tkazib kelinmoqda. Avvalroq, deputat Rasul Kusherbayev sovuq payti ko‘chada o‘tkazilayotgan ushbu tadbirlarni tanqid qilgandi.
7 fevraldan boshlab umumta’lim maktablari, professional, kasb-hunar ta’lim va oliy ta’lim muassasalari, akademik litseylar hamda nodavlat ta’lim tashkilotlarida o‘quv jarayoni an’anaviy shaklga o‘tkaziladi.
Prezident tuman, viloyat va respublika darajasida Maktab ta’limini isloh qilish kengashlari tuzilishini ma’lum qildi. «Respublika kengashiga shaxsan o‘zim rahbarlik qilaman. Tuman va viloyat kengashlariga esa hokimlar bosh bo‘ladi», — dedi Shavkat Mirziyoyev. Qolaversa, bugundan «hokimlarning maktabga e’tibor qilish besh yilligi» boshlangani e’lon qilindi.
Xalq ta’limi vazirligi va Ta’lim inspeksiyasi koronavirusning omikron shtammi tufayli davlat va xususiy maktablarda o‘qishlar 24 yanvardan boshlab bir oy davomida onlayn formatda bo‘lib o‘tishini ma’lum qildi. Darslar Milliy teleradiokompaniyasining telekanallari hamda «Onlayn maktab» telegram kanali orqali berib boriladi.
Samarqandda 8-sinf o‘quvchisi «Bir million dasturchi» tanlovida birinchi o‘rinni olgani uchun ishlatilgan noutbuk berilganini ma’lum qildi. Hokimlik esa o‘quvchi tuman bosqichida birinchi o‘rinni olgani uchun telefon bilan taqdirlaganini aytmoqda. XTV ishchi guruhi mazkur holat bo‘yicha o‘rganish olib bormoqda.
Xalq ta’limi vazirligi maktablarda qishki ta’til uzaytirilgan muddatda o‘qituvchilar va xodimlarning oylik maoshi to‘liq to‘lab berilishini ma’lum qildi. Qolaversa, yozgi ta’tilga chiqish vaqti o‘zgarmaydi, uchinchi chorak o‘quv kunlari 1−4-sinflarda 9 kun, 5−11-sinflarda 11 kunga qisqaradi, darslar esa tig‘izlashtirib o‘tiladi. Ta’til kunlari o‘quvchilarni maktablardagi to‘garaklarga jalb etish taqiqlanadi.
Qo‘shimcha imkoniyatlardan foydalanish uchun saytda ro‘yxatdan o‘ting