O‘zbekistonda kutilayotgan inflyatsiya ketma-ket beshinchi oy pasaymoqda. Markaziy bankning inflyatsion kutilmalar bo‘yicha iyun oyida o‘tkazilgan so‘rovida biznes va uy xo‘jaliklari kelgusi 12 oy ichida narxlarning oshishiga asosan valyuta kursining o‘zgarishi ta’sir qilishini qayd etgan.
Markaziy bank asosiy stavkani yillik 14 foiz darajasida o‘zgarishsiz qoldirish to‘g‘risida qaror qabul qildi. Regulyatorning qayd etishicha, yil yakuniga qadar inflyatsiyaning 8,5−9,5 foizgacha pasayishi hamda inflyatsiyani pasaytiruvchi omillar ta’sirini oshiruvchi omillarga nisbatan kuchliroq bo‘lishi kutilmoqda.
Markaziy bank pul birligining denominatsiya qilinishi, ya’ni 1:10 000 nisbatda yangi pul belgilariga almashtirilishi haqidagi xabarlar asossiz ekanini ma’lum qildi.
Amerikaning First Republic Bank banki sobiq top-menejeri Hafize Erkan Turkiya tarixida Markaziy bank raisi etib tayinlangan birinchi ayol bo‘ldi. Erkan 2019-yildan beri bu lavozimga kelgan beshinchi odam hisoblanadi. Erdog‘anning bu qarori mamlakat pul-kredit siyosatining o‘zgarishiga olib kelishi mumkin.
XVJ ijrochi direktori Kristalina Georgiyeva O‘zbekistondagi suv taqchilligi bo‘yicha savolga javob berib, suv resurslarining to‘g‘ri narxlanganiga ishonch hosil qilishga chaqirdi. Shuningdek, u Markaziy bank raisidan O‘zbekistonda suv bo‘yicha narx siyosati qanday ekanini so‘radi.
Markaziy bank 2022-yili “so‘mning tanilishini ta’minlash” uchun uning ramzini yaratish tanlovini o‘tkazgandi. Roppa rosa bir yil avval tanlovning tanqidlarga sabab bo‘lgan natijalari e’lon qilingan, so‘ng MB ramzni “professionallar bilan hamkorlikda qayta ishlash”ga va’da bergandi. Keyin bu mavzu unutildi.
Markaziy bank raisi Mamarizo Nurmuratov valyuta kursining barqarorligi va depozit stavkalarining jozibadorligi oshib borayotgani aholini xorijiy valyutadagi omonatlardan pullarini olib, so‘mga o‘tkazishga undayotganini aytdi. Aholining qo‘lida deyarli 12 milliard dollar bor.
1-sentabrdan boshlab O‘zbekistonda banklarning ustav kapitali hajmi 200 mlrd so‘mni tashkil qilishi kerak bo‘ladi. Hozircha sakkizta bank bu talabga javob bermaydi. Markaziy bank kapitallashuv talablari bajarilmasa, litsenziya bekor qilinishi haqida ogohlantirdi va ularga birlashishni tavsiya qildi.
Markaziy bank raisi aholining qo‘lida qariyb 12 mlrd dollar pul borligi, bank sektori bularning barchasini jalb qila olmasligi, lekin bankka pullarni topshirish tendensiyasi mavjudligini ta’kidladi.
MB 3 ta to‘lov tashkilotining litsenziyasini qaytarib oldi. Ular orasida tadbirkor Xurshid To‘rayevning TAPP Payment kompaniyasi ham bor, u bilan “Aloqabank” va Raqamli rivojlanish vazirligining ofis binolarini sotib olish bo‘yicha kelishuv avvalroq bekor qilingandi.
MB avtokreditlar hajmi keskin o‘sgani, banklar kredit portfelida bunday kreditlar konsentratsiyasi oshgani sababli tavakkalchilik darajasini o‘lchashning yangi usulini taklif qildi. MBning amaldagi va avvalgi rahbariyati banklar avtomobil uchun kredit olish xavfini sezmayotgani haqida ogohlantirgan edi.
I chorakda O‘zbekiston aholisining ipoteka kreditlariga bo‘lgan talabi yuqoriligicha qoldi, deyiladi Markaziy bank hisobotida. Bu davrda jami 3 trln 260 mlrd so‘mlik kreditlar berilgan. Yangi binolarda uy-joy sotib olish uchun ajratilgan mablag‘lar hajmi esa kamaygan, ikkilamchi bozorda uch baravarga ko‘paygan.
Markaziy bank 2023-yilning I choragi bo‘yicha Aholining iste’mol kayfiyati sharhini e’lon qildi. O‘rganish respondentlarning ta’lim, uy-joy ta’miri, davolanishga ko‘proq mablag‘ sarflaganini ko‘rsatdi. Kredit oluvchilar biroz kamaygan, maishiy xizmat sohasidagilarning daromadlari bo‘yicha kutilmalar yaxshilangan.
MB tomonidan yana bir bank — “Yangi bank”ga litsenziya berildi. Uni “O‘zagroeksportbank” rahbarining sobiq o‘rinbosari Odil Amerqulov boshchiligidagi “Yangi Group” kompaniyasi tashkil etgan.
“Ohangaronsement” va uning ta’sischisiga nisbatan AQSh sanksiyalarining joriy etilishi korxona faoliyatini to‘xtatib qo‘yishni anglatmaydi, deya ma’lum qildi Markaziy bank rahbari Mamarizo Nurmuratov. Uning aytishicha, bu masalani hal etish bo‘yicha prezident topshirig‘iga binoan ishchi guruh tuzilgan.
“Turkistonbank”ning bankrot bo‘lishi sabab 52 nafar mijoz 53 mlrd so‘m omonatlarini qaytarish bo‘yicha murojaat qilgan bo‘lib, uning bir qismi bank tomonidan subordinativ kredit sifatida berilgan. MB sud qarori bilan 18 nafar fuqaroning 29 mlrd so‘mlik mablag‘lari omonat sifatida tan olinganini ma’lum qildi.
Markaziy bank raisi Humo va Uzcard to‘lov tizimlari bankomatlarini integratsiyalash 7−10 kun ichida yakunlanishini ma’lum qildi. Shuningdek, Korzinka supermarketlar tarmog‘ida virtual kassalarni ishga tushirishga tayyorgarlik ko‘rilayotganini, pulni naqdlashtirish uchun komissiya foizi muhokama qilinayotganini aytdi.
Raqamli texnologiyalar vazirligi va “Aloqabank”ning Toshkent shahri markazidagi ma’muriy binolarini sotish va Black Gold Industry News`ga 390 mlrd so‘mlik imtiyozli kredit ajratish bo‘yicha kelishuvlar bekor qilindi, deya ma’lum qildi Markaziy bank raisi Mamarizo Nurmurotov.
Jismoniy shaxslar o‘rtasidagi pul o‘tkazmalari bo‘yicha elektron hisobvaraqalarni rasmiylashtirish, ya’ni bu ma’lumotlarni soliq organlariga o‘tkazish tartibiga Markaziy bank salbiy munosabatda, dedi Markaziy bank raisi. Mutaxassislarning aytishicha, bu norma bank siri to‘g‘risidagi qonun va Konstitutsiyaga zid.
Markaziy bank asosiy stavkani 14 foiz darajasida saqlab qoldi. Regulyator birinchi chorak yakunlariga ko‘ra, iqtisodiyotdagi aksariyat ko‘rsatkichlar makroiqtisodiy rivojlanishning bazaviy ssenariysi doirasida ekanligini ta’kidladi. Yil yakuni bo‘yicha inflyatsiya prognozi 8,5−9,5 foiz darajasida saqlanib qoldi.
Qo‘shimcha imkoniyatlardan foydalanish uchun saytda ro‘yxatdan o‘ting