15 martdan boshlab Tojikiston-O‘zbekiston davlat chegarasidagi nazorat-o‘tkazish punktlari faoliyati odatdagi ish rejimiga o‘tkazilmoqda. Tojikiston hukumati MDH davlatlari, shu jumladan O‘zbekiston tomonidan berilgan koronavirusga qarshi emlanganlik to‘g‘risidagi sertifikatlarni rasman tan olishni boshladi.
Yevropa hududida ishsizlik darajasi rekord darajada pasaygani, AQSh tashqi qarzining 30 trln dollardan oshgani, Boris Jonson rus askarining Ukraina hududiga qadam bosishi bilanoq sanksiyalar joriy qilishini ma’lum qilgani, Tojikistonning Afg‘onistonga gumanitar yordam jo‘natishi, «Tolibon» hukumatida ilk bor ayollar boshqaruv lavozimiga tayinlangani va boshqa yangiliklar — «Gazeta.uz» ning jahon yangiliklari dayjestida.
Tojikiston 2021-yilda 2,5 mlrd kVt/soat elektr energiyasi eksport qilgan. Shundan 1 mlrd kVt/soat resurslarni Afg‘oniston 55 mln dollarga sotib olgan. O‘zbekiston ham xuddi shu miqdordagi elektr energiyasi importi uchun 23 mln dollar mablag‘ sarflagan.
Rossiya tashqi ishlar vaziri Sergey Lavrovning rossiyalik diplomatlarni Kiyevdan evakuatsiya qilishi mumkinligini aytgani, AQShning Ukrainaga harbiy yordamni kengaytirishi, Qasim-Jomart Toqayevning Qozog‘istondagi Nursulton Nazarboyev boshchiligidagi hukmron «Nur Otan» partiyasi raisligiga saylangani, Qirg‘iziston va Tojikiston chegarasida yuz bergan to‘qnashuvda 2 kishi halok bo‘lgani va boshqa yangiliklar — «Gazeta.uz» ning jahon yangiliklari dayjestida.
27 yanvar kuni kechqurun Tojikiston va Qirg‘iziston chegarasida og‘ir o‘qotar qurollar qo‘llangan holda qurolli to‘qnashuv sodir bo‘ldi. To‘qnashuvlar bir necha soat davom etdi, so‘ngra shu tunda ham tomonlar o‘t ochishni to‘xtatish to‘g‘risida kelishib oldilar. Qirg‘iziston tomonidan 11 harbiy yaralangan. Tojikiston tomonida qurbonlar bor — mahalliy aholi va tez yordam haydovchisi. Yana to‘rt nafar tinch aholi va olti nafar harbiy jarohatlangan.
25 yanvar kuni Markaziy Osiyo energetika tizimida ulkan avariya yuz berdi. U O‘zbekistonda elektr stansiyalari, gaz konlari, aeroportlar, vokzallar, yoqilg‘i quyish shoxobchalari va boshqa infratuzilmalar faoliyatining to‘xtashiga olib keldi. Siyosatshunos, elektr energetikasi bo‘yicha ekspert Pyotr Svoik «Gazeta.uz» ga bergan intervyusida ushbu kollapsning yuz berishi sabablari, mintaqa energiya halqasi qanday tuzilishga egaligi, AES qurilishi vaziyatni o‘zgartirishi mumkin-mumkinmasligi va ushbu inqiroz yana takrorlanishi ehtimollari haqida so‘zladi.
Pentagon rasmiy vakili Jon Kirbining ta’kidlashicha, O‘zbekiston va Tojikistondagi Afg‘onistonning harbiy samolyotlarini joylashtirish masalasi hamon ko‘rib chiqilmoqda. Biroq, u «samolyot va vertolyotlar „Tolibon“ foydalanishi uchun Afg‘onistonga qaytarilmasligiga» ishonch bildirmoqda.
«Tolibon» O‘zbekiston va Tojikiston rasmiylarini ushbu davlatlarga olib ketilgan afg‘on samolyotlari va vertolyotlarini qaytarishga chaqirdi. Afg‘oniston muvaqqat hukumati mudofaa vaziri v. b. Muhammad Yoqubning aytishicha, agar davlatlar buni qilmasa, «ularni buning oqibatlari kutmoqda».
O‘zbekiston va Tojikiston prezidentlari telefon orqali muloqotda Qozog‘istondagi vaziyatni muhokama qilishdi hamda tomonlarni vazminlikka va vujudga kelgan masalalarni tinch yo‘l bilan hal qilishga chaqirishdi.
Tojikistonning Xorug‘ shahrida organ xodimlari hibsga olish paytida fuqaroni otib o‘ldirganligi sababli miting uyushtirildi. Mitingda o‘t ochilib, namoyishchilardan 6 kishi yaralangan, «Aziya-Plyus» manbasiga ko‘ra, bir kishi halok bo‘lgan.
Tojikiston Milliy gvardiyasi qo‘mondoni general-leytenant Bobojon Jamolzoda boshchiligidagi delegatsiya ilk bora O‘zbekistonga tashrif buyurdi. Uning doirasida 2022 yilga mo‘ljallangan ikki tomonlama amaliy hamkorlik rejasi imzolandi.
Qirg‘iziston Energetika va sanoat vaziri o‘rinbosari Taalaybek Ibrayev Toqtogul suv omborining suv sathi «o‘lik chegara» darajasigacha tushishi ehtimoli kattaligi tufayli Markaziy Osiyo davlatlarini kutilayotgan suv tanqisligidan ogohlantirdi. Uning fikricha, «vaziyatni o‘nglash uchun Qirg‘iziston elektr energetika tizimiga qo‘shni davlatlardan yordam olish zarur».
Toliblar 150 ga yaqin jangchilarini tojik-afg‘on chegarasini qo‘riqlash uchun tayyorgarlikdan o‘tkazdi. Ta’kidlanishicha, ular Taxor aholisining xavfsizligini ham ta’minlashadi. «Biz harakat a’zolaridan va sobiq hukumat armiyasi harbiylaridan tashkil topgan muntazam armiya tuzmoqdamiz va boshqa davlatning bostirib kirishiga yo‘l qo‘ymaymiz», — dedi «Tolibon» bo‘linmalarining Mozori Sharif shahridagi qo‘mondoni Mavlavi Ataulla Omariy.
«Tolibon» birinchi marta Tojikistonga tahdid qildi. Avvalroq, Tojikiston hukumati qarshilik ko‘rsatilayotgan so‘nggi hudud — Panjsher viloyati toliblar tomonidan bostirilayotganini qoralagan edi. Ular, shuningdek, «bu mamlakatda zulm va ta’qiblar natijasida tuzilgan boshqa Afg‘oniston hukumatini» tan olmasliklarini bildirishdi. Ikki davlat chegarasidagi vaziyat og‘irlashmoqda.
YouTube’ning saylov natijalariga shubha tug‘diradigan kontentni joylashtirishni taqiqlagani, Afg‘oniston muvaqqat hukumatining qirol Zohir Shoh davridagi konstitutsiyaga amal qilishi, Yaponiyada favqulodda holat rejimining bekor qilinayotgani va boshqa yangiliklar — «Gazeta.uz»ning jahon yangiliklari dayjestida.
Shavkat Mirziyoyevning ta’kidlashicha, bir yarim yil davomida Tojikiston prezidenti bilan qiyin muzokaralardan so‘ng, o‘zbek-tojik chegarasidagi minalar tozalangan.
Tojikiston TIVning AQSh elchisiga norozilik notasini topshirgani, Qozog‘istonning Olmaotada Afg‘onistonga gumanitar yordam ko‘rsatadigan markazni yaratishni taklif qilgani, Yangi Zelandiya tub aholisining mamlakat nomini o‘zgartirish tashabbusi va boshqa yangiliklar — «Gazeta.uz»ning jahon yangiliklari dayjestida.
O‘zbekiston va Tojikiston prezidentlari Dushanbeda bo‘lib o‘tadigan SHHT sammiti doirasida ikki tomonlama va mintaqa kun tartibidagi masalalar bo‘yicha alohida uchrashuv o‘tkazishga kelishib oldilar.
Tojikiston-O‘zbekiston investitsiya kompaniyasini tashkil etish to‘g‘risidagi Bitim tasdiqlandi. Investitsion kompaniyaning maqsadi Tojikiston hududidagi qo‘shma loyihalarni moliyalashtirish hisoblanadi. Kompaniyaning boshlang‘ich ustav kapitali 12 mln dollar bo‘ladi va bosqichma-bosqich 50 mlngacha yetkaziladi.
Yevropa Ittifoqi mamlakatlari Afg‘oniston qo‘shnilariga qochqinlarni qabul qilish evaziga 600 mln yevro to‘lab berishni rejalashtirayapti, deb xabar berdi Financial Times. Nashr ma’lumotlariga ko‘ra, moliyaviy ko‘makni O‘zbekiston, Tojikiston, Pokiston va xatto Eron ham olishi mumkin. Bu Afg‘onistondan Yevropaga yo‘l olishi mumkin bo‘lgan qochoqlar oqimining oldini olishga yordam berishi kutilmoqda.
Qo‘shimcha imkoniyatlarga ega bulish uchun saytda ro‘yxatdan o‘ting