Бутун дунё бўйлаб парранда гриппи тарқалишини кузатаётган олимлар кузатув тизимларидаги бўшлиқлар уларни янги пандемияни аниқлашдан бир неча қадам ортда қолдираётганидан хавотирда. Бу ҳақда ўндан ортиқ етакчи экспертлар Reuters агентлигига берган интервьюсида айтиб ўтди.
Уларнинг кўпчилиги 2020 йилдан бери кўчманчи қушларда H5N1 парранда гриппининг янги кичик турини кузатмоқда. «Вируснинг АҚШнинг 12 штатидаги 129 та соғин сигирлар орасида тарқалиши унинг одамларга юқишини яқинлаштириши мумкин бўлган ўзгаришлардан дарак беради», — дейилади материалда. Инфекция бошқа сутэмизувчиларда ҳам топилган — альпакалардан тортиб уй мушукларигача.
«Бу секинлик билан ривожланаётган пандемияга ўхшайди… Ҳозирда таҳдид жуда паст… Лекин ҳамма нарса бир зумда ўзгариб кетиши мумкин», — деди Пенсильвания университети (АҚШ) микробиология профессори Скотт Ҳенсли.
Вируснинг одамларга тарқалиши ҳақида қанчалик тез огоҳлантирилса, глобал соғлиқни сақлаш расмийлари вакцина ишлаб чиқиш, кенг кўламли синовлар ва олдини олиш ҳаракатлари орқали аҳолини ҳимоя қилиш учун чораларни шунчалик тезроқ бошлашлари мумкин.
АҚШда ҳозирда соғин сигирлар устидан федерал назорат подаларни штат чегараларини кесиб ўтишдан олдин текшириш билангина чекланган. Штат даражасида тест ўтказиш одатий ҳол эмас, касал чорва моллари билан алоқага киришган одамларни текшириш эса чекланган, деди давлат расмийлари ва грипп бўйича мутахассислар агентликка.
Баъзи экспертлар Reuters`га агентликларнинг ҳайвонлар ва инсонлар саломатлиги бўйича турли ёндашувлари тезроқ жавоб беришга тўсқинлик қилиши мумкинлигини айтди.
Март ойининг охиридан бери АҚШда парранда гриппининг сигирлардан одамларга юқиши билан боғлиқ учта ҳолат қайд этилди, уларда енгил аломатлар аниқланди. Апрель ойида Мексикада вирус штаммларидан бири билан касалланган одам вафот этганди, унинг ҳайвонлар билан алоқаси ҳақида маълумот берилмаган. Ҳиндистон, Хитой ва Австралияда ҳам турли штаммлар келтириб чиқарадиган инфекция ҳолатлари қайд этилган.
Жаҳон соғлиқни сақлаш ташкилоти (ЖССТ) H5N1`нинг одамдан одамга юқиш хавфини паст деб ҳисобламоқда, аммо парранда гриппининг сутэмизувчилар, жумладан, одамлар орасида тарқалиши соғлиқни сақлашда жиддий муаммо эканини тан олди.
Вазият ўзгарса, инфекцияни ушлаб туриш учун баъзи воситалар, жумладан, H5N1 вакцинаси ва вирусга қарши дориларнинг чекланган миқдори мавжуд, дея таъкидламоқда Reuters.
Айрим давлатлар аҳолини H5N1`дан ҳимоя қилиш чораларини кўрмоқда, деб ёзди агентлик. АҚШ ва Европада юқори хавф гуруҳлари, шу жумладан, фермер ва лаборатория ходимлари учун ишлатилиши мумкин бўлган «пандемиядан олдинги» гриппга қарши вакцина дозалари заҳираланган. Финляндия июль ойидан бошлаб ҳайвонлар билан контактга киришувчи айрим ишчиларни профилактик эмлашни бошлайди. Бу аҳолисини парранда гриппига қарши эмлайдиган дунёдаги биринчи давлат бўлади.
