Меҳнат бозоридаги вазият барқарорлигича қолмоқда: ишсизлик даражаси 8,1 фоизгача пасайган, жорий йил кўрсаткич 7,5−8 фоизгача тушиши прогноз қилинмоқда. Меҳнат миграциясида географик диверсификация кузатилмоқда, Россиядан пул ўтказмалари улуши 87 фоиздан 78 фоизга камайди.
Декабрда Ўзбекистон халқаро захиралари кўпайди, бироқ 2023 йил бўйича мамлакатнинг «молиявий ёстиқчаси» 1,2 млрд долларга камайиб, 34,56 млрд долларни ташкил этди. Йиллик ҳисобда захиралар камайиши 2018 йилдан бери илк марта кузатилди. Олтиннинг физик ҳажми йил давомида деярли 25 тоннага камайди.
Марказий банк қўмитаси 2023 йил декабрь ойида амалдаги қонунчилик талабларига риоя этмагани учун 3 та банкнинг айрим операцияларни амалга оширишига чеклов ўрнатди ва 2 та банкка нисбатан жарима санкциясини қўллади.
Ўзбекистон октябрда кузатилгани каби ноябрь ойида ҳам дунёда энг кўп олтин сотган давлат бўлди. Мамлакатнинг қимматбаҳо металлни сотиш ҳажми 11 тоннани ташкил этди, бу иккинчи ўриндаги Қозоғистоннинг кўрсаткичларидан деярли 4 баравар кўп.
Марказий банк ўзини ўзи банд қилган шахслар ҳамда кичик тадбиркорлик субъектларига микромолиявий хизматлар кўрсатишда таваккалчилик даражасини 100 фоиздан 75 фоизгача туширишни режа қилмоқда.
Марказий банк 1 июлдан қарз юки ҳисобини барча кредитлар кесимида жорий этишни режалаштирмоқда. Регулятор бу санадан бошлаб ортиқча қарз юкининг олдини олиш мақсадида қарз берувчиларга мижозларининг қарз юки 60 фоиздан ошиб кетмаслиги бўйича талаб қўймоқчи.
Марказий банк тижорат банкларидан «мижознинг розилигисиз ва огоҳлантирмаган ҳолда» кредит ҳамда бошқа қарзларни тўлаш учун унинг картасидан пул ечиб олиш амалиётига чек қўйишни талаб қилди. Регулятор бошқарув раиси ўринбосари томонидан банклар ва тўлов тизимларига талаблар акс этган хат юборилди.
Марказий банк Telegram`да регулятор номидан сохта канал очилиб, фуқароларга кредит таклиф этилаётгани ва банк карталарига оид маълумотларни олиш орқали пуллар ўзлаштирилаётганидан огоҳлантирди. Шунингдек, ўзини МБ ходими сифатида таништириш ҳолатлари ҳам кузатилган.
Марказий банк кўрсатмаларга амал қилмагани ва макропруденциал вазифалар ижросини ўз вақтида таъминламагани сабабли битта тижорат банкининг айрим операцияларни амалга оширишига чекловлар киритди. Шунингдек, регулятор 4 та банк ва 1 та тўлов ташкилотига нисбатан жарима қўллади.
Ўзбекистонда ноябрь ойида аҳоли томонидан сезилган инфляция даражаси 12,7 фоизни ташкил этиб, октябрга нисбатан 0,7 фоизга пасайди. Энг юқори даража пенсионерлар ва таълим соҳаси вакиллари томонидан қайд этилди.
Сўмдаги кредитлар бўйича ўртача ставка 2020 йил май ойидан бери максимал даражага етиб, 23,8 фоизни ташкил этди. Муддати 1 йилдан ортиқ бўлган барча депозитлар бўйича ўртача ставка 10 йиллик рекорд — 20,7 фоизгача ошди.
Марказий банк асосий ставкани йиллик 14 фоиз даражасида сақлаб қолиш тўғрисида қарор қабул қилди. Иқтисодиётда инфляцион жараёнларнинг секинлашиб боришига қарамасдан, бу тенденциянинг давомийлиги бўйича ноаниқликлар сақланиб қолмоқда.
Humo тўлов тизимининг Давлат активларини бошқариш агентлигига ўтказилиши хусусийлаштириш билан боғлиқ эмас, дея маълум қилди агентлик. Таъкидланишича, Марказий банк балансида банклараро процессинг марказининг мавжудлиги манфаатлар тўқнашувига олиб келиши мумкин.
Марказий банк ўғирлик ва фирибгарликнинг олдини олиш учун шубҳали операциялар вақтида банк карталари ва ҳисобварақларни блоклаш тўғрисида мажбурий кўрсатма бериши мумкин бўлади. Банклар ва тўлов ташкилотлари фирибгарликка қарши тизимларни жорий этади ва йирик ўтказмаларни назорат қилади.
Humo тўлов тизимидаги давлат улуши тўлиқ Давлат активларини бошқариш агентлигига ўтказилади. Uzcard`га рақобатчи сифатида ташкил этилган миллий процессинг марказининг бундай ўзгариши тушунтирилмаган.
Октябрь ойида аҳоли ва бизнеснинг инфляцион кутилмалари бироз ошиб, мос равишда 13,7 ва 14,4 фоизни ташкил этди. Марказий банкнинг бу ойдаги инфографикаси ҳудудлар, даромадлар ва тадбиркорлик фаолияти кесимидаги маълумотларсиз эълон қилинди.
Марказий банк раиси Мамаризо Нурмуратов сўнгги йилларда иқтисодиёт юқори бюджет тақчиллиги шароитидаги ҳаётга мослашгани ва бу «оғирликни пул-кредит сиёсатига юклаётганини» таъкидлади. У фискал консолидация зарурати ва монетар сиёсатнинг «кўтарилган овози» ҳақида гапирди.
Марказий банк кўрсатмаларга амал қилмаган ва юклатилган вазифалар ижросини таъминламаган 16 та банкка нисбатан жарима чораси қўллади. 5 та тижорат банки ва 1 та микромолия ташкилоти камчиликлари учун огоҳлантириш олди.
18 декабрдан QIWI Uzbekistan иловаси фаолияти тўхтайди. Компания фойдаланувчилардан Uzcard ва HUMO карталарига пул ўтказиб олишини сўради. Хизмат илованинг ёпилишини Ўзбекистон Марказий банки томонидан халқаро пул ўтказмаларига жорий этилган тақиқдан кейинги чекланган функционаллик билан изоҳлади.
Humo тўлов тизими хакерлар Ўзбекистон банкларига ҳужум қилгани ва Humo карталаридан йирик миқдорда пул ўғирлагани ҳақидаги хабарларни рад этди. Марказий банк ҳам банклар ва тўлов тизимларига ҳеч қандай киберҳужум бўлмаганини билдирди.
Қўшимча имкониятлардан фойдаланиш учун сайтда рўйхатдан ўтинг