Сенат Кенгаши мажлисида автовокзаллар, метро станциялари, бекатларда пандуслар йўқлиги, ногиронларга шароитлар яратилмагани, ҳожатхоналар, йўл инфратузилмалари ва кўприклар билан боғлиқ муаммолар кўриб чиқилди. Транспорт вазирлиги шароитлар келгуси икки йилда яратилишини маълум қилди.
Пойтахтдаги ижтимоий объектларнинг 85 фоизи ногиронлар тўсиқсиз фойдаланишига мослаштирилмаган. Метро бекатларининг кўпларида пандуслар йўқ, борларида ҳам 45 градус қилиб ўрнатилган. Ногиронларнинг 93 фоизи ерусти жамоат транспортини қониқарсиз деб баҳолади. Сенаторлар шаҳарсозларни танқид қилди.
Туризм вазирлиги Ўзбекистонда тўсиқсиз туризм инфратузилмасини ривожлантиришни таклиф қилди. Саёҳатни ногиронлиги бўлган шахслар учун қулайлаштириш, пандус, лифт ва овозли маълумотномаларни ўрнатиш, имтиёз ва чегирмалар бериш — 5 йилга мўлжалланган дастур ҳақида батафсил «Газета.uz» материалида.
Сенаторлар маъқуллаган қонунга мувофиқ, ногиронлиги бўлган шахсларнинг ер участкаларини сотиб олиш харажатлари давлат томонидан қоплаб берилади. Адлия вазири имконияти чекланганлар 2−3 млн нафардан кўпроқлиги, шу боис харажатларни қоплаб бериш тартиби бўйича алоҳида низом ишлаб чиқилишини маълум қилди. «Ҳар бир ногиронлиги бўлган шахсга компенсация беришнинг имкони бўлмайди», — деди Русланбек Давлетов.
Президент фармонига мувофиқ, 1 апрелдан ногирон бўлиб қолган муддатидан қатъий назар имконияти чекланган шахсларга бир хил миқдорда — 622 минг сўмга тенг нафақа тайинланади. 18 ёшгача ногиронлиги бўлган болаларни парвариш қилувчи она-оталарга минимал истеъмол харажатлардан кам бўлмаган миқдорда (500 минг сўм) янги нафақа жорий этилмоқда.
Президентнинг тегишли фармонига кўра, 1 мартдан барча имтиёзли тоифага кирувчи қўшимча 30 минг нафар фуқарога, уларнинг пенсия нафақа олиши ёки меҳнат фаолиятини олиб бормаслигидан қатъий назар, 130 минг сўм миқдорида компенсация тўлови жорий қилинади. Бундан ташқари, 100 ёшга тўлган ва ундан ошган пенсионерларга ҳар ой 289 минг сўм миқдорида қўшимча тўлов амалга оширилади.
Пекин қишги Олимпиадаси очилишида қатнашадиган Шавкат Мирзиёев, UZIMEI`ни «бюрократик ва ноқулай», деб атаган Жаҳон банки эксперти, 100 мақсадни жамлаган Тараққиёт стратегияси, 2021 йилда импорт қилинган $588 млнлик «иномарка» лар, шовқинга қарши курашни тартибга солишни таклиф қилган Адлия вазирлиги, янги тайинланган ҳокимлар ва бошқалар — «Газета.uz» нинг 31 январдаги энг муҳим хабарлари дайжестида.
Жаҳон банкининг янги ҳисоботида Ўзбекистондаги ногиронлиги бўлган шахслар дуч келаётган кўплаб мумаммолар — ноқулай инфратузилма ва саволларни туғдирадиган статистика тизими ҳақида сўз юритилади.
Президент қарори билан жорий йилда «Темир дафтар» га киритилганлар, 18 ёшга тўлмаган фарзанди бор боқувчисини йўқотганлар пенсиясини олувчи оилалар ҳамда 18 ёшгача болалар учун ногиронлик нафақасини олувчиларга бир марталик 800 минг сўм миқдорида моддий ёрдам берилади.
Президент қарорига кўра, 18 ёшгача бўлган болаларга ногиронликни белгилаш педиатрия тиббий-ижтимоий эксперт комиссиялари томонидан амалга оширилади. 2022 йил 1 августдан бошлаб Тошкент шаҳрида, 2023 йил 1 январдан республиканинг барча ҳудудларида ногиронлиги бўлганларни ҳисобга олиш ва кўрикдан ўтказишнинг янги электрон ахборот тизими жорий этилади. Ногиронлик белгилари аниқ кўриниб турган, анатомик нуқсонлари бўлган шахслар ногиронлиги муддатсиз даврга белгиланади.
Ўзбекистонда инклюзив таълимни ривожлантириш учун кўзи ожиз ўқитувчиларни таълим тизимига жалб этиш муҳим аҳамиятга эга. Аммо педагогик фаолиятни амалга оширишлари учун уларга тенг шароит ва имкониятлар яратилганми? Aбдулло Aбдухалилов ва Дилмурод Юсупов ўз тажрибалари ва педагогик фаолиятдаги инклюзиянинг муваффақиятли мисоллари асосида ушбу муаммони ўрганишди.
«Шароит Плюс» ногиронлар жамоат бирлашмаси ногиронлиги бўлган шахсларни муносиб иш билан таъминлаш учун онлайн платформани ишга туширди. Лойиҳанинг ҳамкорлари — Бандлик ва меҳнат муносабатлари вазирлиги, Маданият ва санъатни ривожлантириш жамғармаси ва ЕХҲТ, лойиҳа БМТнинг ижтимоий ҳимояни мустаҳкамлаш Қўшма дастури томонидани қўллаб-қувватланмоқда.
Сенат Ногиронлар ҳуқуқлари тўғрисидаги конвенцияни ратификация қилди. Шу билан Ўзбекистон ногиронлар учун инфратузилмаларни такомиллаштириш ҳамда уларнинг ҳуқуқларини кафолатлаш бўйича халқаро мажбуриятларни зиммасига олмоқда.
Турли кўринишдаги ногиронлиги бўлган одамлар меҳнат бозорида бундан олдин ҳам тўсиқлар ва камситишларга дуч келишган. Пандемия ва қаттиқ карантин чоралари уларнинг меҳнат ҳуқуқларини бошқалар билан тенг амалга оширишга қандай таъсир қилди? Дилмурод Юсупов мақоласи.
15 октябрда президент «Ногиронлиги бўлган шахсларнинг ҳуқуқлари тўғрисида"ги янги қонунни имзолади. Мазкур қонун дастлаб қабул қилинган — «Ўзбекистон Республикасида ногиронларни ижтимоий ҳимоя қилиш тўғрисида"ги қонун тақдирини такрорламаслиги ҳамда ногиронларнинг ҳуқуқ ва манфаатларини ҳақиқатан ҳам ҳимоя қилиши учун қандай чоралар кўриш керак — Ойбек Исоқов ва Дилмурод Юсупов мақоласида.
Ҳозирги кунда Ўзбекистонда 700 мингдан ортиқ ногиронлиги бўлган шахслар истиқомат қилмоқда. Уларнинг 100 мингдан ортиғи 16 ёшгача бўлган болалардир. Сенат маъқуллаган қонунга кўра, эндиликда ногиронлиги бўлган шахслар таълим олиш, даволаниш ва бошқа масалаларда қатор имтиёзларга эга бўлади.
Сенат «Ногиронлиги бўлган шахсларнинг ҳуқуқлари тўғрисида"ги Қонунни маъқуллади. Парламент юқори палатаси раиси Танзила Нарбаева мазкур йўналишда амалга оширилиши зарур бўлган жиҳатларга урғу берди.
Қўшимча имкониятлардан фойдаланиш учун сайтда рўйхатдан ўтинг