Президент фармони билан пахтани биржа орқали сотишнинг янги механизми ишга туширилмоқда. Янги тартибга кўра, пахта етиштириш учун олинган имтиёзли кредитларни йил охиригача сўндирган хўжаликларга фоиз тўловларининг 4 фоиз пункти субсидия сифатида қайтариб берилади.
Бекобод яқинидаги Авангард — қаҳрамонлар қишлоғи. Унда ярим тунда теримга чиқувчи отахонлар, ўғлидан яширинча пахта терувчи онахонлар, теримга ҳам, уй ишларига ҳам бирдек улгурувчи суперкелинчаклар ва ҳаммасига бош-қош «Темир хотин» бор. «Газета.uz» уларнинг турмуши ва орзу-умидлари билан танишди.
Президентга олиб кирилган озиқ-овқат хавфсизлигини таъминлашга оид тақдимотга кўра, 2025 йилда 2 млн гектар майдонга мева-сабзавот ва полиз экинлари экилиб, ҳосиллари мониторинг қилиб борилади. Хусусан, аҳолига бирламчи зарур 10 турдаги асосий озиқ-овқат маҳсулотининг тизимли ҳисоб-китоби юритилади.
Шаҳрисабз туманидаги «Пахтакор» МФЙ раиси Telegram`даги гуруҳда ишсиз фуқароларни пахта теришга чақириб, келмаганларга бола пули берилмаслигини айтди. Ҳолат бўйича маҳалла раисига чора кўрилди, у фуқароларни мажбурий меҳнатга ундагани учун 18,7 млн сўм жаримага тортилди.
Ўзбекистон қишлоқ хўжалиги вазирлиги қўлда терилган пахтанинг ҳар бир килограмми учун 2500 сўмдан ҳақ тўланишини маълум қилди. Бу учун Қишлоқ хўжалигини давлат томонидан қўллаб-қувватлаш жамғармаси ҳисобидан фермерга имтиёзли кредит берилади.
ҚХВ фермер ва кластерлар ўртасидаги муносабатларни тартибга солиш, пахта етказиб бериш шартномаларини бекор қилиш бўйича ҳудудий бошқармалар ва уларнинг раҳбарларига ҳеч қандай кўрсатма бермаганини маълум қилди. Вазирлик маълумотларига кўра, фермерларнинг 90 фоизи аллақачон шартномаларини янгилаган.
Ҳукумат фермерлар ва кластерлар томонидан пахта сотиш бўйича шартномалар тузадиган пахта хомашёсининг бошланғич нархларига оид қарорни имзолади. Ҳужжат пахта хомашёси ишлаб чиқарувчилари орасида саволлар туғдирди. Иқтисодчи ва блогерлар янги қоидалар фермерлар зарарига қабул қилинганини айтмоқда.
Қашқадарёдаги 2 та пахта тўқимачилик кластери 3 млрд сўмдан ортиқ асоссиз даромад олгани аниқланди. Хусусан, улар маҳсулотни биржага чиқармасдан, тўғридан-тўғри шартномалар асосида сотган. Рақобат қўмитаси ҳолат бўйича иш қўзғатиб, маблағларни ихтиёрий равишда қайтариш бўйича кўрсатма берди.
Президент Андижон вилоятига ташрифи чоғида Асакадаги тўқимачилик корхонасида бўлди. У ерда вилоят мисолида пахта-тўқимачилик саноатини ривожлантириш концепцияси бўйича ахборот берилди. Таннархни 15 фоизга қисқартириш, 65 фоиз қўшилган қиймат яратиш режалари таъкидланди.
Ердан пахта ҳосили учун фойдаланадиган кластерларга ҳар бир гектар майдонга 1 млн сўмдан субсидия ажратилади. Субсидиянинг 70 фоизи 2024 йилда ажратилади. Ҳосилдорлик олдинги мавсумга нисбатан ўртача 10 фоизга ошса, 2025 йилда пулнинг қолган 30 фоизи берилади. Бу ҳақда президент қарори чиқди.
2024 йилги ҳосил мавсумидан пахта хомашёсини етказиб бериш бўйича шартномалар товар-хомашё биржаси орқали тузилади. Фермерлар ортиқча хомашёни, шунингдек, ўз маблағи ҳисобидан етиштирилган пахтани эркин сотиш имкониятига эга бўлади. Фермер ва кластерларни кредитлашнинг янги тизими жорий этилади.
Шавкат Мирзиёев ҳузуридаги йиғилишда 2024 йил ҳосилидан бошлаб фермерлар ва кластерлар ўртасидаги шартномалар чигит экишдан аввал биржада савдо ўтказиш орқали тузилиши маълум қилинди. Фермерлар ва кластерларга пахта хомашёсини етиштириш учун кредитлар ажратишнинг янги тизими жорий этилади.
Ўзбекистонда фермерларга ўз фаолиятида қисман эркинлик берилиши мумкин. Президент фермерларга кластерларни ихтиёрий танлаш ва ортиқча ҳосилни сотиш ҳуқуқини бериш масаласи муҳокама қилинаётганини билдирди. Шунингдек, у яйловлар деградацияси муаммосига тўхталиб, уни ҳал қилиш йўлларини кўрсатди.
Фаоллар фермерлар ва кластерлар ўзаро тенг муносабатга киришолмаслиги, фермерларда нарх бўйича тортишиш имкони йўқлигини таъкидлашганди. Бунга жавобан, қишлоқ хўжалиги вазири Азиз Воитов пахта нархини бозор иқтисодиёти қонунлари бўйича харидорлар ва сотувчилар белгилашини маълум қилди.
Балиқчи туманида пахта қабул қилиш масканидаги хирмонда ёнғин содир бўлди. Қишлоқ хўжалиги вазирлиги ёнғинда 12 кг пахта ёнганини айтмоқда. Лекин воқеа акс этган видеода бир хирмон тўлиқ ёниб, ёнғин иккинчи хирмонга ҳам ўтганини кўриш мумкин.
2022 йилда пахта хомашёсининг ички ва жаҳон нархлари ўртасидаги катта фарқ туфайли Ўзбекистон кластерлари 6 трлн сўм зарар кўрди, деди президент. Давлат раҳбари қўллаб-қувватлаш чораларини маълум қилди.
Пахта етиштирувчиларга ҚҚСни бўлиб-бўлиб тўлаш ҳуқуқи берилади, бунинг учун ҳисобга олишнинг автоматлаштирилган тизими ишга туширилади.
Cotton Campaign халқаро коалицияси асосчиларидан бири Беннетт Фриман Ўзбекистон ҳукуматини «ислоҳотларга қайтиб, ўзи учун яратган тарихий имкониятни бой бермасликка» чақирди. «Меҳнат ва инсон ҳуқуқлари борасида реал аҳволни яхшиламас экан, орзулар қоғозда қолаверади», — деди у.
Кўкдала туманида пахта ортилган юк автомобили ёниб кетди. Автомашинадаги юкнинг бир қисми ёнғиндан сақлаб қолинди. Ҳодиса оқибатида ҳалок бўлган ва жароҳат олганлар йўқ.
Танзила Нарбаева «Better Cotton Initiative» (BCI) нодавлат нотижорат ташкилоти менежери Рэйчел Бэккет билан учрашди. Унда BCI`нинг Тошкентдаги ваколатхонасини тез кунларда таъсис этиш юзасидан келишувга эришилди.
Қўшимча имкониятлардан фойдаланиш учун сайтда рўйхатдан ўтинг