Тошкент шаҳрида уй-жойга инвестицияларнинг даромадлилиги тушиб бормоқда. 2025 йил январь ойида бу кўрсаткич ўтган йилнинг февраль ойидаги 32,4 фоиздан 7,6 фоизгача тушди. Баъзи ҳудудларда салбий даромадлилик қайд этилди, бу эса банкка омонат қўйишни янада фойдалироқ қилмоқда, дея таъкидлади МҲТИ.
Ўзбекистонда жорий йилда реновация дастури асосида 20 минг хонадон қуриш режалаштирилган, дейилади президент билан учрашувда. Давлат раҳбари бу борадаги ишлар мамлакатнинг қатор шаҳар ва туманларида аллақачон бошланганини, буни бошқа ҳудудларда ҳам оммалаштириш зарурлигини таъкидлади.
Шавкат Мирзиёев Ўзбекистонда бундан буён қурилишга салоҳиятли девелоперларни жалб қилиш мақсадида кўп қаватли уй қуриш учун ерлар аукционда фақат ҚҚС тўловчи юридик шахсларга сотилишини маълум қилди. Жисмоний шахслар бу мақсадда сўнгги 3 йилда сотиб олган ерларнинг аксариятида қурилиш бошланмаган.
Рақобат қўмитасига йил бошидан буён кўп қаватли уйлар қурилиши билан боғлиқ 1700 га яқин мурожаат келиб тушди, 129 та корхонанинг шартномаларида қатор қоидабузарликлар, жумладан, лойиҳаларни топшириш муддати белгиланмагани аниқланган. Қўмита шартнома шартлари билан батафсил танишиб чиқишни сўради.
Шавкат Мирзиёев уй-жой қурилиши соҳасидаги инсофсиз бизнесга тўлов тизимининг тартибсизлиги, рақамлаштириш ва ошкоралик йўқлигини сабаб қилиб кўрсатди. У банклар қурувчи ва харидор ўртасида кафил бўлиб, аҳоли маблағларини кафолатлайдиган эскроу тизими бўйича ҳуқуқий асос яратиш топшириғини берди.
МҲТИ мутахассислари 2024 йилнинг ноябрь ойида Тошкент шаҳрида уй-жойлар учун ўртача ижара нархларини таҳлил қилди. Мазкур даврда ўртача таъмирланган хонадонлар нархлари октябрь ойига нисбатан бироз пасайди.
Ўзбекистон қонунчилигига суд қарорисиз ва олдиндан компенсация тўламасдан туриб уй-жойларни бузишни тақиқловчи ўзгартиришлар киритилди. Уй-жойнинг ташқи кўринишини ўзгартириш, қайта қуриш ёки бузиш ҳокимликларнинг рухсати бўлган ҳолда эмас, балки қонун ҳужжатларига мувофиқ амалга оширилиши керак.
Марказий банк аҳолининг ўртача иш ҳақи ва уй-жой нархларини таққослади. Энг қиммат уй-жойлар Самарқанд вилояти ва Тошкентга тўғри келди. Харид қобилияти деярли барча ҳудудларда ёмонлашди. «Газета.uz» 50 квадрат метрли квартирани сотиб олиш учун неча йиллик иш ҳақи кераклигини ҳисоблаб чиқди.
Йил бошидан буён Ўзбекистон уй-жой бозорида савдолар сони 5,7 фоизга камайди. Нархларнинг ўсиш суръати секинлаша бошлади ва ўтган ойда атиги 0,3 фоизга ошди, Тошкентда эса ҳар квадрат метр учун 1142 долларгача — 1,1 фоизга пасайди.
Ўзбекистоннинг тез ривожланаётган 38 та туманида етарли миқдорда уй-жой, ижтимоий муассасалар, истироҳат боғлари қуриш зарур. Президент 14 та туман ва шаҳар бош режалари тақдимотида буни алоҳида таъкидлади. Давлат раҳбари қулай инфратузилма яратишни жадаллаштириш зарурлигини таъкидлади.
Уй-жой нархлари кескин ошиши туфайли аҳолининг харид қобилияти пасайиб, кўчмас мулкнинг бозор ва фундаментал нархлари ўртасидаги тафовут 24 фоизга етди, дея қайд этди Марказий банк. Квартиралар асосий эҳтиёжларни қондириш учун эмас, балки инвестиция объекти сифатида кўпроқ сотиб олина бошлаган.
Солиқ қўмитаси «Газета.uz» сўровига жавобан қурувчи ташкилотлар янги уй-жойларни сотишда шартномаларда кўрсатадиган нархлар бўйича маълумотлар билан бўлишди. Унга кўра, айрим қурувчилар ҳужжатларда ҳар кв.м учун нархни 1 млн сўмдан кўрсатган. Мақсад солиқ солинадиган базани камайтириш бўлиши мумкин.
Ўзбекистонда уй-жой сотиб олиш жараёнининг шаффофлигини ошириш учун қурувчиларга солиқ солинадиган базани ҳар бир квадрат метр учун минимал миқдордан келиб чиқиб белгилаш таклиф қилинмоқда. Тошкент шаҳрида ўртача минимал миқдор квадрат метр учун 5−7,5 млн сўм этиб белгиланиши режалаштирилмоқда.
Айрим вилоятларда «Янги Ўзбекистон» массивларини қуришда кечикиш кузатилмоқда. Президент 1 июлга қадар қурилиш ишларини жадаллаштириш ва 474 та уйни фойдаланишга топшириш бўйича топшириқ берди. «Улкан марраларга эришиш учун уй-жой қурилиши ҳажмини ҳар йили 20 фоизга ошириб боришимиз керак, — деди у.
Тошкентда иккиламчи уй-жойларнинг ўртача нархи февраль ойида 1,6 фоизга ошиб, квадратига 1140 долларни ташкил этди. Пойтахтнинг учта тумани — Миробод, Яшнобод, Яккасаройда нархлар ошди, Бектемир ва Учтепа туманларида эса пасайди, дейилади Иқтисодий тадқиқотлар ва ислоҳотлар маркази шарҳида.
Президент уй-жой бозорида нарх ошишининг олдини олиш учун таклифни ошириш зарурлигини айтди. Бунинг учун вилоят ҳокимлари уй-жой қуриш учун қўшимча 20 гектар, пойтахтда 60 гектар ерни аукционга қўйиши керак. Шунингдек, президент аҳоли ва пудратчиларга ҳам янги имкониятлар берилиши ҳақида гапирди.
Тошкент шаҳрида «пуфак индекси» уй-жой нархлари пуфак хавфи чегарасига яқинлашиб бораётганини кўрсатмоқда, дейилади МҲТИ ҳисоботида. Пойтахтда ўртача таъмирланган 2 хонали квартира сотиб олиш учун керак бўладиган вақт 10 йилгача етган (ўртача иш ҳақига нисбатан).
МҲТИ Тошкент шаҳрида уй-жой ижарасидан энг кўп даромадни Мирзо Улуғбек туманидаги уйлар келтираётганини маълум қилди. Уйлар нархи эса энг кўп Юнусобод ва Мирзо Улуғбек туманида қимматлаган. Ижарадан даромад ва уйлар нархи баландлиги аҳоли жамғармаларини кўчмас мулкка йўналтиришини рағбатлантиради.
Марказий банк раиси нарх пуфаклари ёрилаётган вақтида банкларга бўладиган салбий таъсирнинг олдини олиш учун ипотека кредитлари ажратишда максимал чегаралар белгиланганини айтди. Аввалроқ Тошкент шаҳридаги уй-жой нархларининг бозор ва фундаментал қийматлари ўртасидаги фарқ 210 млн сўмга етганди.
Май ойида пойтахтдаги иккиламчи кўчмас мулкнинг ўртача нархи 2,5 фоизга кўтарилиб, ўтган йилнинг шу даврига нисбатан 27 фоизга ошди. Шаҳардаги ижара нархлари эса йил бошидан бери 12,1 фоизга камайди.
Қўшимча имкониятлардан фойдаланиш учун сайтда рўйхатдан ўтинг