Президент фармони билан жазо муддатини ўтаётган ва қилмишига чин кўнгилдан пушаймон бўлган 483 нафар шахс афв этилди. Уларнинг 107 нафари жазодан тўла озод этилди, 275 нафари — шартли. Афв этилганлар орасида 25 нафар чет эл фуқароси, 104 нафар вояга етмаганлар мавжуд.
Конституция — «халқимизнинг ҳуқуқий тафаккури, хоҳиш-иродасининг ёрқин тимсоли», деди президент Конституция куни билан табригида. «Бу ноёб қомуснинг ҳар бир моддасини ўрганиш, уларга ҳурмат, меҳр ва эътибор билан муносабатда бўлиш барчамиз учун муқаддас бурч ва мезонга айланиши керак», — деди у.
Иқтисодчи Беҳзод Ҳошимов «Газета.uz»га берган интервьюсида нима учун матни деярли бир хил бўлган конституциялар турли мамлакатларда турлича ишлаши ҳақида фикр билдирди. «Агар элита халқ учун конституция ёзса ва ўзи учун истисно қилса, демак, бу ишламайди», — дея таъкидлади у.
Ўзбекистон Сенати ҳуқуқ-тартибот идоралари ходимлари фаолиятига оид тасвирларни «обрўсизлантириш мақсадида» тарқатганлик учун жазони назарда тутувчи ўзгартиришни ҳали кўриб чиққани йўқ. Конституцияга кўра, Сенат қонунни кўриб чиқиши, акс ҳолда ҳужжат тўғридан-тўғри президентга юборилиши керак эди.
Мунавварқори айтганди: «Оврупо осмонга учар экан, бизда соч ва соқол низолари, овруполиклар денгиз остида сузар экан, бизда узун ва калта кийим жанжаллари». Аср ўтса ҳамки, Ўзбекистон ҳамон шу «жанжаллар» ичида. Ваҳоланки, ҳуқуқшуносларга кўра, Конституция бу «жанжал»ни аллақачон ҳал қилиб бўлган.
Ўзбекистон 2023 йилда ижтимоий ва дунёвий давлат мақомини олди, болалар ва аёлларни зўравонликдан ҳимоя қилиш бўйича илғор қонунни қабул қилди, светофорлар ўрнатиш ва жамоат транспортини ривожлантиришга киришиб, шаҳарларни инсонийлаштиришни бошлади. Йилнинг бошқа воқеалари — «Газета.uz» шарҳида.
Аслида бу «Конституция ҳаётидан бир кун» номли репортаж бўлиши лозим эди. Афсус, харитада кўринган ҳамма нарса ҳам реал ҳаётда бўлавермас экан. Аммо бу «Газета.uz» ижодкорларини тўхтата олгани йўқ: «Конституция ҳаётидан бир кун» бўлмаса, унда мана — «Конституция ҳаётидан бир соат» бор!
Бундан 31 йил муқаддам мустақил Ўзбекистон ўз Конституциясини қабул қилган. Ўтган йиллар давомида Асосий қонунга кўп ўзгартишлар киритилганди, аммо 2023 йилда, айтиш мумкинки, у тубдан янгиланди. «Газета.uz»нинг навбатдаги тести Конституцияга бағишланади.
Президент Конституция куни муносабати билан йўллаган табригида устувор вазифаларни санаб ўтди. Конституцияни бевосита қўллаш, жамоатчилик назоратини кучайтириш ва бошқалар шулар жумласидандир. У давлат хизматига киришда Конституция асослари бўйича билимларни имтиҳондан ўтказишни таклиф қилди.
Конституциявий суд болаларни зўравонликдан ҳимоялаш бўйича қонунчиликни такомиллаштириш ва ҳуқуқни муҳофаза қилувчи органларнинг мулк ҳуқуқлари бузилишига «мутлақо тоқатсиз муносабат»ини шакллантириш муҳим, деб ҳисоблайди. Судларнинг кенгашларга ҳисобот бериш амалиётини бекор қилиш таклиф этилмоқда.
Ўзбекистон президенти Шавкат Мирзиёев янги Конституцияни қабул қилиш бўйича референдумда овоз берди.
30 апрель кунги референдумда 14-Тошкент шаҳар округидаги айрим участкаларда фуқаролар биометрик идентификациядан ўтади. Бунда улар паспорт ёки ID-картасини сканердан ўтказиб, квитанция олади. Сўнг бюллетенда овоз беради. «Комиссия аввалгидек фуқарони рўйхатдан изламайди», деди МСК раиси ўринбосари.
Хорижда яшаётган ўзбекистонликлар референдум ўтказиладиган 55 та участканинг манзилини интерактив харита орқали аниқлаши мумкин.
Апрелда бўлиб ўтадиган референдум арафасида Ўзбекистон бўйлаб «Конституция — ўзимизники» шиори остида тарғибот тадбирлари, концерт дастурлари ўтказилмоқда. Уларда эстрада юлдузлари, спортчилар, расмийлар ва тадбиркорлар чиқиш қилмоқда. Фотожамланма.
2024 йилдан Тошкент шаҳри ва вилоятлар ҳокимларига кенгаш раиси лавозимини эгаллаши тақиқланиши мумкин. Конституция лойиҳасида уларнинг депутат ва сенатор этиб сайланиши тақиқланмаган. Анчадан бери муҳокама қилинаётган ҳокимларни сайлаш амалиёти эса лойиҳада акс этмаган.
Ўзбекистон Конституцияси лойиҳасида парламент ва президент ваколатларини кенгайтириш кўзда тутилмоқда. Бош вазир номзоди барча сиёсий партиялар фракциялари билан маслаҳатлашувдан сўнг президент томонидан таклиф этилади. Палата ва Сенат ўз-ўзини тарқатиб юбориш қарорини қабул қилиши мумкин бўлади.
Парламент томонидан маъқулланган янги таҳрирдаги Конституция лойиҳасида президент ваколат муддатини 5 йилдан 7 йилгача узайтириш таклиф этилмоқда. Аввалроқ Конституция янгиланганидан кейин президент ва қатор бошқа мансабдорлар ҳам худди шу лавозимларга қайта сайланиши мумкинлиги хабар қилинганди.
Жамоатчилик эътирозидан сўнг янги Конституция лойиҳасидан «халқ соғлиғи ва маънавиятини» ҳимоя қилиш мақсадида ахборотни тарқатиш чекланиши ҳақидаги норма чиқариб ташланди. Унинг ўрнига «аҳолининг соғлиғи, ижтимоий ахлоқ» жумлалари киритилди. Бунга фаоллар турлича муносабат билдирди.
Қонунчилик палатаси Конституцияни ўзгартириш бўйича умумхалқ референдумини — 30 апрель, якшанба куни ўтказишни маъқуллади. Тегишли қарорни 134 нафар депутат қўллаб-қувватлади, 2 нафари бетараф қолди, 1 нафари эса овоз бермади. Аввалги референдум бундан 21 йил аввал бўлиб ўтганди.
Конституциявий қонун лойиҳасига айни бир шахснинг сурункасига 2 муддатдан ортиқ ушбу лавозимга сайланиши (тайинланиши) мумкин эмаслигига оид қоида киритилмоқда. Бу лавозимларга президент, Сенат раиси, ҳокимлар, бош прокурор ва бошқалар киради.
Қўшимча имкониятлардан фойдаланиш учун сайтда рўйхатдан ўтинг