Ўзбекистон иқтисодиёти 2024 йилда 6,5% ўсиб, 1,45 квадриллион сўмга ($115 миллиардга яқин) етди. Аҳоли жон бошига ЯИМ ҳажми 39,1 млн сўмгача ($3093) ўсди, дея хабар беради Статистика агентлиги.
Президент 2030 йилгача иқтисодиёт ҳажмини 200 млрд долларга етказиш мумкинлигига ишонч билдирди ва 160 млрд долларлик мақсад қўйилганда айримлар бунга шубҳа билан қараганини айтди. «Яна бир бор айтаман, бундай натижаларга эришиш учун куч ва имкониятимиз ҳам, салоҳиятимиз ҳам етади!», — деди у.
Европа тикланиш ва тараққиёт банки Ўзбекистон ЯИМи 2024 йилда 6,5 фоизга, 2025 йилда эса 6 фоизга ўсишини прогноз қилмоқда. Таҳлилчиларнинг фикрича, инвестициялар ва соф экспорт ўсиш омиллари, энергия ва сув ресурслари тақчиллиги эса чекловчи омиллар бўлади.
ОТБ прогнозига кўра, Ўзбекистонда нархлар ошишининг уй хўжаликлари даромадига таъсири туфайли 2024 йилда иқтисодий ўсиш 5,5 фоизгача пасайиши мумкин, бироқ 2025 йилда бироз тикланади. Ислоҳотлар ва ижтимоий харажатларни ошириш бюджет тақчиллигини камайтиришга қаратилган ҳаракатларни чеклаши мумкин.
Биринчи чоракда Ўзбекистон иқтисодиёти 6 фоизга, саноат эса қарийб 10 фоизга ўсади, дейилади президент билан учрашувда. У корхоналарнинг дебитор қарздорлигини камайтириш ва харажатлар асоссиз ўсишининг олдини олиш бўйича топшириқ берди.
Ўзбекистон иқтисодиёти 2023 йилда 6 фоизга ўсиб, 1,07 квадриллион сўмни (90,8 миллиард долларга яқин) ташкил этди. Аҳоли жон бошига ялпи ички маҳсулот ҳажми 28,98 миллион сўмга (2468 доллар) ўсди, дея хабар бермоқда Статистика агентлиги.
Шавкат Мирзиёев раислигидаги йиғилишда 2023 йилда иқтисодий ўсиш 6 фоизни ташкил қилгани маълум қилинди.
Январь-сентябрь ойларида Ўзбекистон иқтисодиёти 5,8 фоизга ўсди. Президент иштирокидаги йиғилишда йил якунлари бўйича ЯИМ ўсиши камида 5,6 фоиз бўлиши кутилаётгани айтилди. Шавкат Мирзиёев 2024 йилга мўлжалланган иқтисодий дастурни пухта ишлаб чиқиш бўйича топшириқ берди.
Президент имзолаган «Давлат қарзи тўғрисида»ги қонунга мувофиқ, бу кўрсаткичнинг максимал миқдори ЯИМга нисбатан 60% этиб белгиланди. Уни самарали бошқариш учун 3 йиллик стратегия тасдиқланади. 2023 йил 1 январь ҳолатига, давлат қарзи 29,2 млрд долларга (ЯИМга нисбатан 36,4 фоиз) етган.
Январдаги прогноз анча паст бўлганига қарамай, 2023 йилнинг биринчи чорагида Ўзбекистон ЯИМ 5,5 фоизга ўсди. Саноат ишлаб чиқариш ва қурилиш ҳажми сезиларли даражада ошди, январь-февраль ойларида иккала кўрсаткич ҳам ўтган йилдагидан анча паст бўлган эди.
Туркияда зилзила оқибатида иқтисодий ўсишнинг секинлашиши Ўзбекистон иқтисодиётига ўз таъсирини ўтказмасдан қолмайди. Иқтисодчи ва «Газета.uz» колумнисти Миркомил Холбоев Туркияга экспорт ва пул ўтказмалари ҳажмида кутилаётган қисқаришнинг Ўзбекистон ЯИМ ўсишига потенциал таъсирини таҳлил қилади.
Ўзбекистон ялпи ички маҳсулоти (ЯИМ) 2022 йилда 5,7 фоизга ўсиб, 888,34 трлн сўмни (80,4 млрд долларга яқин) ташкил этди. Аҳоли жон бошига ЯИМ ҳажми эса 2255 долларгача ошди, дея хабар берди Статистика агентлиги.
Шавкат Мирзиёев Олий Мажлисга мурожаатномасида ялпи ички маҳсулот ҳажми илк бор 80 млрд доллардан ошганини маълум қилди. «Бу каби рақамлар, бундай натижалар илгари бизда бўлмаган эди. Бу ҳам халқимизнинг бирдамлиги, халқимизнинг меҳнатсеварлиги натижасида эришилди», — деди президент.
Сенаторлар давлат қарзи тўғрисидаги қонунни маъқуллади, бу кўрсаткичнинг максимал миқдори ЯИМга нисбатан 60% этиб белгиланмоқда. Давлат қарзи ҳисобидан фақат ижтимоий ва инфратузилма лойиҳаларини молиялаштириш мумкин. Уни самарали бошқариш учун эса уч йиллик стратегия ишлаб чиқилади.
МБ 2022 йилга мўлжалланган макроиқтисодий прогнозларини қайта кўриб чиқди — ЯИМ ўсиши йилига 5−5,5% даражасида кутилмоқда, апрель ойида прогноз 3,5−4,5%ни ташкил этди. Инфляция 12−14% коридорининг қуйи чегараси яқинида прогноз қилинмоқда. Регулятор асосий ставкани пасайтириш қарорини тушунтирди.
Ўзбекистон ҳукумати давлат-хусусий шерикликни иқтисодий ислоҳотларни жадаллаштириш ва ялпи ички маҳсулот ўсиши омилларидан бири деб ҳисоблайди, деди бош вазир ўринбосари Жамшид Қўчқоров. 2026 йилгача ДХШ лойиҳаларига 14 млрд доллар тўғридан-тўғри сармоя жалб этиш, 2030 йилга бориб эса ЯИМ ҳажмини 160 млрд долларга етказиш режалаштирилган.
Жаҳон банки ҳисоб-китобларига кўра, Россиянинг Украинага бостириб кириши оқибатлари Ўзбекистонда иқтисодий ўсиш даражасини 3,6% гача секинлаштиради, инқирозгача бу кўрсаткич 6% га баҳоланган эди. Айни пайтда хомашё экспортидан олинадиган даромадлар ва хусусийлаштиришдан тушумларнинг нисбатан юқорироқ бўлиши пул ўтказмаларига қарам бўлган уй хўжаликларини моддий жиҳатдан қўллаб-қувватлаш мақсадларидаги юқори ижтимоий соҳа харажатларини қоплайди, пул ўтказмалари қисқариши ва меҳнат мигрантларининг уйларига қайтиши ортидан мамлакатда камбағаллик даражаси кескин ўсишининг олдини олади.
2021 йилда Ўзбекистонда ЯИМ ҳажми 734,6 трлн сўм ёки 69 млрд долларни ташкил этди. Аҳоли жон бошига ЯИМ эса 2020 йилга нисбатан 5,3 фоизга ўсиб, 21 млн сўмдан ортиқроққа етди.
2022 йил учун давлат бюджети лойиҳасига кўра, Ўзбекистонда ЯИМ 2022 йилда 6 фоизга ўсиши ва қарийб 840 трлн сўмни (МБнинг 16 ноябрдаги курси бўйича 78,2 млрд доллар), 2023 йилда 972 трлн сўмдан ортиқ ($90,5 млрд) бўлиши ва 2024 йилда эса 1 триллиард сўмдан (қарийб $105 млрд) ошиши мўлжал қилинмоқда.
2022 йилги консолидациялашган бюджет харажатлари 277,2 трлн сўм ёки ЯИМга нисбатан 33% миқдорида бўлиши прогноз қилинмоқда. Ҳисоб палатаси келгуси йилда аҳолини уй-жой билан таъминлаш дастурларини молиялаштириш учун 2,1 трлн сўм субсидиялар ажратишни тавсия қилди. 2022 йил учун 1 АҚШ долларининг йиллик ўртача алмашув курси 11 321 сўмга прогноз қилинди.
Қўшимча имкониятлардан фойдаланиш учун сайтда рўйхатдан ўтинг