Ikki tillilik? Chala tillilik!
Yozuvchi Xurshid Davron 1989 yilda ikki tillilikka qarshi shunday degandi: «Ma’rifatli siyosatchi o‘z xalqini aldash yo‘lidan bormaydi. U aldangan xalq qalbida faqat qahr-g‘azab to‘planishini, ishonchi toptalgan xalqda oldga harakat qilish zavqi so‘nib borishini, uning ijodkorlik quvvati susayishini biladi».
Uchtepa tumani prezidentning tashrifiga qanday tayyorgarlik ko‘rdi?
Prezidentning u yoki bu hududga tashrifidan oldin, u haqiqiy holatni juda yaxshi bilishini ta’kidlab, buni qilmaslikka chaqirgan bo‘lsada, keng ko‘lamli tayyorgarlik ishlari olib boriladi. Ushbu amaliyot hanuz davom etmoqda. «Gazeta.uz» Uchtepa tumani prezidentning tashrifiga qanday tayyorgarlik ko‘rganini kuzatdi.
Amerikadan kelib o‘zbek tilini o‘rganishadi. Biz esa…
«20−30 yillarda savodsizlikni tugatish harakati bo‘lgan edi. Hozir savodsizlikka qarshi kurash lozim bo‘lib qoldi». Tohir Malikning 33 yil avvalgi ushbu so‘zlari bugun ham dolzarbligini aslo yo‘qotmagan. U Amerikadan kelib o‘zbek tilini o‘rganishayotgani, biz esa tomoshabin bo‘lib turganimizni ham qayd etgandi.
«Yillar o‘tib o‘zbek tilini o‘rganish kurslarini boshqalar uchun emas, o‘zimiz uchun qayta tiklashimizga to‘g‘ri keladi»
Ahmadjon Meliboyev 2019 yilda o‘zining maqolasida shunday deb yozgandi: Til — tirik, harakatchan vujud, u ham xuddi inson kabi parvarishga, e’tibor, mehrga muhtoj. Bu haqiqatni unutadigan bo‘lsak, yillar o‘tib o‘zbek tilini o‘rganish kurslarini boshqalar uchun emas, o‘zimiz uchun qayta tiklashimizga to‘g‘ri keladi.
So‘nggi vaqtlarda og‘izdan tushmayotgan Finlyandiya ta’limining muvaffaqiyat siri nimada?
Prezident kelgusi o‘quv yilidan Qashqadaryodagi 48 ta maktabda Finlyandiya ta’lim tizimini joriy etish bo‘yicha topshiriq berdi. «Gazeta.uz» Finlyandiya ta’lim tizimining muvaffaqiyat sirlari, fin va o‘zbek maktablarida o‘quv jarayonining o‘xshash va farqli jihatlari haqida tahliliy material tayyorladi.
“Davlat tili: 33 yillik javobsiz savol”. Faqat 21-oktabrdagina eslanadigan muammolar
Davlat tili haqidagi qonun qabul qilinganiga 33 yil bo‘ldi. Avvaliga qadamlar dadil tashlandi, keyinchalik esa qonun qayta-qayta tahrilanadigan, vazifalar ortga suriladigan, sal o‘tib amalga oshmaydigan bo‘lib qoldi. “Gazeta.uz” 21-oktabrdagina eslanadigan o‘zbek tili haqida ziyolilar fikrini so‘radi.
“JCh-2022`da ishlash taklifi tushganda, beradigan oyligiga ham qaramadim” — Alisher Nikimbayev
Alisher Nikimbayev — Qatar futbol assotsiatsiyasi va Osiyo futbol konfederatsiyasida texnik ekspert. “Xorijdagi o‘zbekistonliklar” loyihasi doirasida u 20-noyabrdan 18-dekabrgacha Qatarda bo‘lib o‘tadigan JCh-2022`ga tayyorgarlik jarayonlari, qolaversa, o‘zbek futboli muammolari va istiqbollari haqida so‘zlab berdi.
Avlodlar ta’nasiga qolmaylik
Afsuski, biz sovet davri kishilari ota-bobolarimiz izidan borish o‘rniga, yuzlab yillik tarixga ega Xo‘jand, So‘fimiyon, Eshonxo‘ja singari qishloqlarning nomlarini o‘zimizning tilu dinimizga yot nomlar bilan atadik. Bularning barchasiga birinchi navbatda ziyoliman deb bo‘yinbog‘ taqib yurganning har biri aybdordir.
Toshkent shahrining 2045 yilgacha bo‘lgan bosh rejasi loyihasining batafsil tahlili
Toshkentda qurilishlar o‘rtacha necha qavatli bo‘ladi, bir qavatli mahallalar taqdiri nima bo‘ladi, poytaxtning me’moriy qiyofasi qanday saqlanishi kerak va nima uchun barcha qurilish loyihalarini shahar tashqarisiga ko‘chirish imkonsiz? «ToshkentboshplanLITI» instituti direktor o‘rinbosari ushbu savollarga javob berdi.
«Biz mamlakatlarga shaharning barqaror taraqqiyoti g‘oyasini tushunishda yordam berishga tayyormiz». Rim — Expo 2030 qanday bo‘lishi mumkin?
Yer yuzida yashash uchun qulay sharoitni saqlab qolish, iqtisodiyotning o‘sishi faqat shaharlarning barqaror rivojlanishi natijasida bo‘lishi mumkin. Expo 2030 ko‘rgazmasini Rimda o‘tkazish taklifi bo‘yicha maxsus elchi Romeo Orlandi «Gazeta.uz»ga barqaror shahar nima ekanligi haqida so‘zlab berdi.
“O‘zbekcha gapirish”. Onlayn kurslarda o‘zbek tili qanday o‘rgatilmoqda?
Maktabda o‘n yillik o‘zbek tili ta’limi ko‘plab rusiyzabonlarga davlat tilida gaplashishni o‘rgatmadi. Tilni o‘rganishni bugun xususiy onlayn kurslar taklif etmoqda. “Gazeta.uz” uchta shunday maktab ta’sischilaridan darslarni yo‘lga qo‘yish g‘oyasi, qiyinchiliklar va o‘quvchilarning talablari haqida so‘radi.
«Imloviy dangasalik» yoxud o‘zbek tilining haqiqiy alifbosi qanday bo‘lishi kerak edi?
«Jamiyatimizning ba’zi vakillarida bugungi kunda ham eskirgan kirillni saqlab qolish hissining mavjudligini ulardagi ona tili tushunchasidagi imloviy bo‘shlig‘i bilan izohlash mumkin», degandi Mehroj Usmonov. U ushbu maqolada o‘zbek tilining haqiqiy alifbosi qanday bo‘lishi kerakligi haqida fikr yuritadi.
«Bilim va tajribangiz bilan istalgan sohada milliardlab pul topa olasiz». Sardor Babayev bilan suhbat
«Zamonaviy kasb egalari» loyihasining navbatdagi mehmoni — Sardor Babayev «Gazeta.uz»ga qanday qilib PR sohasiga kirib qolgani, jamiyatga xizmat qiluvchi loyihalari, MIR21YOYEV saylovoldi kampaniyasi qanday ishlab chiqilgani haqida so‘zlab berdi.
Toshkent hayvonot bog‘i 98 yoshga to‘ldi. Uning eng keksa jonzotlari qanday yashamoqda?
Bugun Toshkent hayvonot bog‘i 98 yoshga to‘ldi. Ushbu muhim voqea munosabati bilan «Gazeta.uz» hayvonot bog‘idagi eng keksa jonivorlar: urg‘ochi And kondori Sandra, karlik begemoti Judi va ko‘k tilli kaltakesak haqida so‘zlab beradi. Ular bu yerda hammadan ko‘proq muddat hayot kechirishgan.
O‘zbek talaffuzi
Adabiy tilni mukammallashtirishda qaysi tamoyillar ustunlik qiladi? Umummilliy talaffuz qanday bo‘lishi kerak? Zuhriddin Isomiddinov 2015 yilda ushbu savollarga izlash asnosida yozgan maqolasida o‘zbek talaffuzi ingichkalashib ketayotganini tanqid qilgandi. So‘z — o‘zbekcha, jumla tuzilishi — ruscha, degandi u.
«O‘zbekistonning qayerida o‘zbek tili qo‘llanmayotgan ekan, o‘sha joyga hali istiqlol yetib bormabdi»
O‘zbekistonning qayerida o‘zbek (turkiy) tili qo‘llanmayotgan ekan, o‘sha joyga hali istiqlol yetib bormabdi, degandi Abduqahhor Ibrohimov 1992 yilda yozgan maqolasida. Uning fikricha, o‘zbek tilining qaddini qonuniy o‘rniga ko‘tarish uchun ichki muxoliflarga qarshi kurashni yangi bosqichga olib chiqish lozim.
Biz nega lotin yozuviga o‘tyapmiz?
Alifboni isloh qilishning ikki yo‘li bor edi: kirill yozuvini takomillashtirish yo birato‘la yangi alifboga o‘tish. Kirill yozuvini saqlab qolish to‘g‘ri yechim bo‘lolmasdi. Agar afzal tarafi bo‘lsa, biryo‘la yangi yozuvdagi alifboga o‘ta qolgan tuzuk. Bu so‘zlar Sultonmurod Olimning 2000-yildagi maqolasidan olindi.
Tilimizda og‘riq bormi?
«Gazeta.uz» so‘roviga ko‘ra professor Baxtiyor Mengliyev 21 oktabr sanasiga bag‘ishlangan maqolani taqdim etdi. Unda muallif bugungi kunga kelib yuzaga kelgan muammolar haqida so‘z yuritgan. Uning fikricha, o‘zbek tilini Internet tiliga aylantirish bo‘yicha amalga oshirilayotgan ishlar tashabbus darajasida qolmoqda.
O‘zbekistonda hatto itni sevuvchilar jamiyati bor. Lekin negadir o‘zbek tili ko‘ngilli jamiyati yo‘q
Davlat tili martabasi berilganidan so‘ng xursand bo‘lib xotirjamlikka berildik. Ko‘cha nomlarini o‘zbekchalashtirish bilan ko‘p narsaga erishib bo‘lmaydi. Ona tilimizni asl holiga keltirish uchun hali juda ko‘p mehnat qilish kerak. Tohir Malikning ushbu fikrlari oradan 32 yil o‘tsada, hanuz dolzarbligicha qolmoqda.
Yaponiyaga o‘qish uchun qanday ketish mumkin? Yapon universiteti bitiruvchisi Nargiza To‘raxonovaning hikoyasi
Xorijiy ta’lim — bu inson hayotidagi noyob tajriba va omadli karera qurish imkoniyati. “Gazeta.uz”ning yangi “Xorijiy diplom” loyihasi doirasida talabalardan universitet tanlash, grantlarni topish va xalqaro ta’lim tizimi haqida so‘raymiz. Ilk mehmon — Yaponiya universiteti bitiruvchisi Nargiza To‘raxonova.
Eng ko‘p o‘qilgan xabarlar | So‘nggi yangiliklar
- Yangi Chery avtomobillarining taqdimoti: narxlar e’lon qilindi
- Toshkentdagi Pushkin haykali atrofida zamonaviy suvtushar bog‘ barpo etiladi (foto)
- Futzal JCH: O‘zbekiston durang bilan boshladi va birinchi kunning boshqa natijalari
- Shaxmat bo‘yicha O‘zbekiston erkaklar jamoasi Olimpiadada ilk mag‘lubiyatga uchradi, qizlar esa g‘alabali yurishni davom ettirmoqda
- Foto, video: Vodorod sulfid sizib chiqqan M-25 konidagi quduqda so‘ndirish jarayoni yakunlandi
Qo‘shimcha imkoniyatlarga ega bulish uchun saytda ro‘yxatdan o‘ting