Shahar ichi atamalari: Stoyanka, stansiya, ostanovka — hammasi ham bekat degani emas
Tilshunos, adib, jurnalist umuman o‘z tilini qadrlaydiganlar — o‘zbek tilining ichki imkoniyatlarini chuqur o‘rganishga, shevalardagi behisob durdonalarni yig‘ib, adabiy til mulkiga aylantirishga harakat qilmog‘i kerak. «O‘zbek tili oyligi» doirasida Suyun Qorayevning 1990 yildagi maqolasini taqdim etamiz.
Qo‘llanma: Green Card dasturiga mustaqil ariza topshirish va natijalarni tekshirish
Green Card dasturiga onlayn anketa qanday to‘ldiriladi? Grin Kard anketasi uchun fotosuratlar bo‘yicha talablar qanday? Grin Kard natijalarini qayerda va qanday tekshirsa bo‘ladi? «Gazeta.uz» mustaqil ravishda bepul ariza topshirish va natijasini tekshirish bo‘yicha qo‘llanmani taqdim etadi.
Tilda hikmat ko‘p
Til haqidagi qonunga ko‘ra, avvaliga ko‘pgina idoralar chindan ham davlat tilida ish yurita boshladi. Biroq nazorat susaygach, tashkilotlar buni yig‘ishtirib qo‘ydi. Oqibatda bugungi kunda ham ko‘p farmoyishlar, buyruqlar, ko‘rsatmalar rus tilida tayyorlanyapti. Ozod Sharofiddinovning 2004 yildagi maqolasidan parcha.
Nima uchun yo‘lovchilar naqd pulsiz to‘lov shakliga nisbatan sekin o‘tishmoqda?
Toshkentdagi avtobuslarning 54% yo‘lovchilari yo‘lkirani naqd shaklda to‘lashda davom etmoqda. Metroda esa bu raqam 61%ni tashkil qilmoqda. «Gazeta.uz» nima uchun odamlar naqd pulsiz to‘lov shakliga o‘tishni istamasligi va muammoni qanday hal etish mumkinligini o‘rganishga harakat qildi.
Tilimiz — g‘ururimiz
«Gazeta.uz» «O‘zbek tili oyligi» doirasida 1990 yillarda turli nashrlarda chop etilgan maqolalarni berishda davom etadi. O‘sha yillari Zoir Ziyoning «o‘zbek tili to‘la mustaqillikka erishishi lozim», degan gapi bugun ham o‘z dolzarb. «Bu ishda tilshunoslarimiz faollik ko‘rsatishi kerak», — degandi u.
Istilohlar tiklanishi shart
«Gazeta.uz» «O‘zbek tili oyligi» doirasida bundan 30 yil ilgari turli nashrlarda chop etilgan maqola va fiqralarni berishda davom etadi. Mahmud Nazarovning 1990 yilda yozilgan istilohlar tiklanishi shartligi haqidagi maqolasi bugungi kunda ham o‘zining dolzarbligini aslo yo‘qotmagan.
Tilda machchoyi sayil
«Gazeta.uz» o‘zbek tiliga davlat tili maqomi berilganining 33 yilligi munosabati bilan oktabrni — «O‘zbek tili oyligi» deb e’lon qildi. Har kuni o‘tgan davrda chop etilgan va dolzarbligini yo‘qotmagan maqola hamda fiqralar qayta berib boriladi. Bu gal yozuvchi va jurnalist Ahmad A’zam ijodiga yuzlanamiz.
Qachon o‘zbekcha gapiramiz?
1989 yil 21 oktabr. O‘zbek tiliga davlat tili maqomi berilgan kun. «Gazeta.uz» sana munosabati bilan oktabrni — «O‘zbek tili oyligi» deb e’lon qiladi va dolzarbligini yo‘qotmagan maqola va fiqralarni qayta chop etadi. Birinchisi — Erkin A’zamning 1992 yilda yozilgan «Qachon o‘zbekcha gapiramiz?» maqolasi.
“Maktabdan boshqa ishga o‘tgan o‘qituvchilarni qaytarish, oylikni kamida 15 mln so‘m qilish zarur”
O‘zbekistondagi davlat maktablarida jami 506 618 nafar o‘qituvchi ishlaydi. Ularni yagona maqsad — tongdan kechgacha bolalarga ta’lim-tarbiya berishdek sharafli mas’uliyat birlashtirib turadi. O‘qituvchi va murabbiylar kuni arafasida “Gazeta.uz” turli makon va sharoitlarda ishlayotgan murabbiylar bilan suhbatlashdi.
Shavkat Mirziyoyevning o‘qituvchilari o‘z o‘quvchisi va talabasini qanday eslashadi?
O‘qituvchi va murabbiylar kuni munosabati bilan «Gazeta.uz» O‘zbekiston prezidentining maktab va institutdagi o‘qituvchilari bilan suhbatlashdi. Ular Shavkat Mirziyoyevni sinfdoshlarini birlashtirgan, tartibli talaba, stol tennisi va texnologiyalarga qiziqishi baland bo‘lgan shaxs sifatida esga olishdi.
“Hozirgi aksar tarjimalarni o‘qib, ko‘zlarimni o‘yib olgim keladi”. O‘zbek tarjimonlari bilan suhbat
Kitobxonlar orasida g‘aliz jumla, Google translate`ga solingan degan fikrlar tez-tez yangrab turadi. Aslida, tarjima qanday jarayon? Nega tarjima kitoblar ko‘p bo‘lsa-da, ular til tabiatiga yot bo‘lib qolmoqda? 30 sentabr — Xalqaro tarjimonlar kunida “Gazeta.uz” tarjimonlar bilan shu mavzuda suhbatlashdi.
Qo‘llanma: YAIDXP orqali avtomobilni boshqarish uchun elektron ishonchnoma qanday rasmiylashtiriladi?
1 sentabrdan YAIDXP orqali avtomobilni boshqarish uchun elektron shakldagi ishonchnomalarni rasmiylashtirish imkoniyati paydo bo‘ldi. «Gazeta.uz» Payme bilan hamkorlikda smartfon yordamida buni qanday qilish kerakligi haqida batafsil so‘zlab beradi.
O‘zbekiston bosh gematologi — onkogematologik kasalliklarni davolashdagi yutuq va kamchiliklar haqida
Har yili 2500 ga yaqin o‘zbekistonliklarda onkogematologik kasalliklar aniqlanadi. Davolashdagi ba’zi yutuqlarga qaramay, suyak iligi transplantatsiyasi yo‘lga qo‘yilmagan va ayrim dorilar bilan terapiya mavjud emas. Bosh gematolog Eldor Ishoqov bemorlarga yordam berish, vaziyatni yaxshilash yo‘llari haqida so‘zladi.
«Darsga uy kiyimida borsa ham bo‘laveradi». Xorijda maktab o‘quvchilarining kiyinish tartibi qanday?
«Gazeta.uz» dunyoning turli nuqtalarida yashayotgan va farzandi ushbu mamlakat maktabida o‘qiyotgan o‘zbekistonliklar bilan suhbatlashib, o‘quvchilarning kiyimiga qo‘yilgan talablar haqida so‘radi. Ularning aytishicha, MO davlatlarida majburiy forma mavjud, xorijda esa maktabga uy kiyimida borsa ham bo‘laveradi.
«Hammani yoppasiga «bombila»ga chiqarmaslik kerak». Toshkent aeroportidagi taksichilar nima deydi?
«Toshkent» xalqaro aeroporti o‘z taksi xizmatiga ega bo‘lgach, ko‘plab haydovchilar, jumladan, noqonuniy taksichilar norozilik bildirishdi. Ish hatto mushtlashuvgacha yetib bordi. «Gazeta.uz» haydovchilar bilan suhbatlashib, ular nima xohlayotganlari va «bombila» so‘ziga nisbatan munosabatini o‘rgandi.
“Odamlarimiz hayotini obinonsiz tasavvur qila olmaydi”. Novvoylar — tandirchilar qanday yashashadi va ishlashadi?
Har ishning boshi non bo‘lsa, O‘zbekistonda obinon — boshdagi tojdir. O‘zbeklarning tushlik dasturxoniyu bayramlarini nonsiz tasavvur qilib bo‘lmaydi. Mehmonga borayotganda obinonlardan olinsa, Chig‘atoy patirlarini sovg‘a qilishadi. “Gazeta.uz” poytaxtdagi novvoylardan ushbu kasb va mazali non sirlarini o‘rgandi.
Qish yaqin: Yevropa qishga qanday tayyorgarlik ko‘rmoqda? Yevropaliklarni qanday qiyinchiliklar kutmoqda?
«Gazprom» «Shimoliy oqim-1» gaz quvuri orqali gaz ta’minoti noma’lum muddatga to‘xtatilganini e’lon qildi. Yevropa qishga Rossiya gazisiz tayyorgarlik ko‘rmoqda va hozirda Yevropa gaz omborlari 82 foizga to‘ldirilgan. Ammo qish mavsumidan qiyinchiliklarsiz chiqish uchun bu yetarlimi? Vaziyatni ko‘rib chiqamiz.
«Sizda naqdmi yoki karta?» Nima uchun Yandex Go haydovchilari to‘lovni karta orqali qabul qilishni rad etishmoqda?
Yandex Go mijozlari yo‘l kira naqd pulsiz shaklda to‘lanadigan bo‘lsa, haydovchilar buyurtmani qabul qilishni rad etishi holatlariga to‘qnash kelishmoqda. «Gazeta.uz» taksi haydovchilari qanday qiyinchiliklarga duch kelayotgani va kompaniya muammoni qanday bartaraf etishga urinayotgani bilan qiziqdi.
“Millionlab eman ekishim mumkin”. Odamlar nima uchun eman yong‘oqchalarini yig‘ishadi?
Har yil avgust oyi o‘rtalarida eman o‘sgan yashil hudud va ko‘chalarda ushbu daraxt yong‘oqchalarini terayotgan odamlarga ko‘zimiz tushadi. Bir kunda bir kishi yong‘oqchalardan bir necha qop terishi mumkin. “Gazeta.uz” muxbiri Madina A’zam odamlar nima uchun bu yong‘oqchalarni yig‘ishi va uni nima qilishlari bilan qiziqdi.
Maqom qo‘riqchisi
«Gazeta.uz» ofisi yonidagi xonadan vaqti-vaqti bilan qorovul Obidjon Rasulov ijrosidagi jonli maqomni eshitib qolishingiz mumkin. U boshlang‘ich maktabda musiqa o‘qituvchiligidan Islom Karimov qarorgohida qorovullikkacha bo‘lgan yo‘lni bosib o‘tgan. Noyob hayot torlariga ega oddiy inson hikoyasini so‘zlab beramiz.
Eng ko‘p o‘qilgan xabarlar | So‘nggi yangiliklar
- Toshkentdagi musiqa festivalida ommaviy janjal yuz berdi (video)
- Futbol bo‘yicha JCh-2026 saralashi: O‘zbekiston Shimoliy Koreyani mag‘lub etdi
- Paralimpiya o‘yinlari: 8-kunda O‘zbekistondan 9 nafar sportchi qatnashadi
- Toshkent viloyatining Sirdaryo va Namangan viloyatlari bilan chegarasiga o‘zgartirish kiritilmoqda
- “Vodorod sulfid chiqishda davom etmoqda, ko‘pchilik uyini vaqtinchaga tark etdi”. Aholi — Surxondaryodagi gaz konidagi vaziyat haqida
Qo‘shimcha imkoniyatlarga ega bulish uchun saytda ro‘yxatdan o‘ting