Yevropa Rossiya gazisiz yashay oladimi?
22 fevral kuni Germaniya kansleri Olaf Shols «Shimoliy oqim-2» loyihasining sertifikatsiyasini to‘xtatdi. Ko‘p o‘tmay AQSh ushbu loyiha operatoriga qarshi cheklovlar qo‘ygani ma’lum qilindi. 24 fevral kuni Rossiya Ukrainada «maxsus harbiy operatsiya» e’lon qilganligi ortidan esa gaz narxlari keskin oshishni boshladi. Ayni vaziyatda Yevropa va Rossiyaning energetika sohasidagi ko‘plab mutaxassislari Yevropaning Rossiya gazisiz yashay olish imkoniyatini tahlil qilishmoqda.
Yashil iPhone 13, iPhone SE va eng kuchli kompyuter — Apple o‘zining yangi mahsulotlarini taqdim qildi
Apple kompaniyasi iPhone SE, iPad Air va boshqa yangi mahsulotlari taqdimotini o‘tkazdi. Yangilangan iPhone SE smartfoni endi A15 Bionic protsessoriga ega. Taqdim etilgan yangi iPad Air esa MacBook kompyuterlarida o‘rnatilgan M1 protsessoriga ega bo‘ldi. Shuningdek, kompaniya o‘zining barcha kompyuterlaridan kuchliroq deb hisoblaydigan MacStudio`ni ham namoyish qildi.
«Ko‘plab muammolar allaqachon paydo bo‘la boshlagan» — Zafar Hoshimov Ukraina-Rossiya mojarosining O‘zbekistonga ta’siri haqida
Tadbirkor Zafar Hoshimovning ta’kidlashicha, Rossiya-Ukraina o‘rtasidagi mojaro natijasida logistika, bank ishi, xizmat ko‘rsatish sohasidagi muammolar va rubl kursi qadrsizlanishi O‘zbekiston iqtisodiyoti va mehnat muhojirlariga o‘z ta’sirini o‘tkazadi. Biroq, tadbirkor bu holat O‘zbekistonda turizm va aviatsiyani rivojlantirish, yuqori malakali kadrlarni jalb qilish kabi imkoniyatlarni ham taqdim etishi mumkinligini ta’kidladi. Zafar Hoshimov bunday sharoitda O‘zbekiston nimalar qilishi kerakligi haqidagi mulohazalari bilan bo‘lishdi.
Har qanday urush va harbiy-siyosiy ziddiyatlar — og‘ir iqtisodiy oqibatlarga olib keladi
Har qanday siyosiy ziddiyat, qurolli to‘qnashuv va urushlar ijtimoiy-iqtisodiy yo‘qotishlarga olib kelib, insoniyat taraqqiyotining bir necha yillar ortda qolishiga sababchi bo‘ladi. Urush natijasida xalq kambag‘allashadi, iqtisodiyot, ta’lim, sog‘liqni saqlash tanazzulga yuz tutadi, butun boshli avlodlar, umrlar boy beriladi. Urushning iqtisodiyot va inson kapitaliga salbiy ta’siri haqida — «Gazeta.uz» kolumnisti, iqtisodchi Muqaddamxon Saidrasulova maqolasida.
Yadro qurollariga ega davlatlar — ro‘yxat, statistika
2022 yil mart holatiga ko‘ra, dunyoning 9 ta mamlakatida 12 700ga yaqin yadro qurollari mavjud. Ularning 90 foizi Rossiya va AQShga tegishli. Qaysi davlatda qancha yadroviy qurol bor, “yadro chamadonchasi” va tiyib turish kuchlari nima — bu haqda “Gazeta.uz” maqolasida.
Zamonaviy fandagi «loxotron»
Qanday qilib Scopus bazasidagi jurnallarda (va yuqori impakt-faktorli jurnallarda) maqola e’lon qilish talabi O‘zbekistonda keng ko‘lamli firibgarlik, ko‘zbo‘yamachilik va ilm-fanni tahqirlashga olib keldi — bu haqda faylasuf va antropolog Valeriy Xan maqolasida. Maqola avval e’lon qilingan «Hamma SCOPUS`da maqola chiqarsin!» maqolasining davomidir.
«Hech narsa qilib bo‘lmasligi — bu uyat». O‘zbekistonliklar ayni paytda Rossiyada sodir bo‘layotgan voqealar haqida
«Gazeta.uz» Rossiyada xalqaro sanksiyalar e’lon qilinganidan so‘ng rubl keskin qadrsizlanib, naqd pul va valyuta taqchilligi kuzatilayotgan, narxlar keskin oshgan sharoitda yashayotgan o‘zbekistonliklar bilan suhbatlashdi. Ular sanksiyalar va kursning tushib ketishi daromadlari hamda ular ishlayotgan kompaniyalarga qanday ta’sir ko‘rsatgani, atrofidagi holat va Moskvadagi vaziyat haqida so‘zlab berishdi.
Rossiyada faoliyatini to‘xtatgan yoki qisman cheklagan global kompaniyalar — ro‘yxat (yangilandi)
Apple, BMW, Lego, Ikea, Canon, FedEx kabi logistika, raqamli texnologiyalar, onlayn-do‘konlar, yetkazib berish xizmatlari va boshqa sohalarda faoliyat yurituvchi global kompaniyalar Ukrainadagi urush ortidan Rossiyada o‘z faoliyatini to‘xtatmoqda.
Rossiya-Ukraina o‘rtasidagi mojaro O‘zbekiston iqtisodiyotiga va migrantlarga qanday ta’sir qilishi mumkin?
Rossiya moliya tizimiga qo‘llanilgan sanksiyalar va rubl qadrsizlanishi O‘zbekiston iqtisodiyotiga qanday ta’sir qilishi mumkin? Rossiyadagi o‘zbek migrantlari hozirgi sharoitda nima qilgani ma’qul? Ehtimoliy inqiroz oqibatlariga qarshi kurash uchun qanday choralar ko‘rish kerak? «Gazeta.uz» shu va boshqa savollar bo‘yicha iqtisodchi mutaxassislar fikri bilan qiziqdi.
«Velosipedda oyog‘im bitta ekanini unutaman». Bir sportchi hikoyasi
2010 yilda 11 yoshli Abror Artikovni poyezd urib yubordi. Bolaning oyog‘ini son qismidan kesib tashlashdi. U yangi reallikni qabul qilishga harakat qilardi va bir marta velosipedga minib ko‘rdi. Bir necha marotaba yiqilib, ko‘karib, muvozanatini maromiga keltirdi. Abror uchib ketdi. Ko‘p o‘tmay u velosport bo‘yicha murabbiy bilan tanishib, professional tarzda shug‘ullana boshladi. Bu hikoya O‘zbekiston terma jamoasi parasportchilaridan birining yengilmas ruhiyati haqida. Abrorning ustozi bu unga Parij-2024 Paralimpiya o‘yinlari shohsupasiga ko‘tarilishiga yordam berishiga ishonadi.
«Urush Rossiya xalqi uchun qimmatga tushmoqda» — rossiyalik iqtisodchi Sergey Guriyev
Iqtisodchi Sergey Guriyev Rossiya Markaziy bankining YeI, AQSh va Kanadadagi aktivlari muzlatilishini «mutlaqo kutilmagan, muhim yangilik» deb atadi — «bu rubl uchun ulkan zarba» bo‘ladi. Uning fikricha, Rossiyaning neft eksportiga embargo joriy etilishi ham ehtimoldan holi emas. Yuqori texnologiyalar eksporti bilan bog‘liq sanksiyalar esa Rossiyada texnologiyalar rivojlanishini to‘xtatib qo‘yishi mumkin.
Dunyoda o‘z mustaqilligini e’lon qilgan, biroq tan olinmagan yoki qisman tan olingan qanday hududlar bor?
Rossiya 22-fevral kuni DXR hamda LXR mustaqilligini rasman tan olganligini e’lon qildi. Jahon hamjamiyati mazkur hududlarni Ukraina hududining bir qismi deb hisoblaydi. “Gazeta.uz” dunyodagi boshqa shu kabi o‘zini mustaqil deb e’lon qilgan, biroq jahon hamjamiyati tomonidan tan olinmagan yoki qisman tan olingan hududlar to‘g‘risida hikoya qiladi.
Mahalliy ishlab chiqaruvchilarni iste’molchilarning kambag‘allashishi evaziga himoya qilish qanchalik to‘g‘ri?
2021 yilda ichki iste’molchilarga avtomobil yetkazib berilishi bir necha marotaba kechiktirilgan bo‘lsa-da, avtomobil eksporti sezilarli darajada oshgan. «Gazeta.uz» kolumnisti, iqtisodchi Mirkomil Xolboyev avtomobillar importiga to‘siqlarni kamaytirish milliy iqtisodiyotga qanday foyda keltirishi mumkinligi va milliy avtomobilsozlik nima sababdan himoya qilinishi haqida fikr yuritadi.
1 martdan nimalar o‘zgaradi?
Yonida biometrik pasport yoki ID-karta bo‘lgan haydovchidan «prava», texpasport, ishonchnoma va sug‘urta polisi talab etilmaydi, niqob taqish majburiyati bekor qilinadi, UJK xizmatlar haqini to‘lash bo‘yicha imtiyozlar o‘rniga oylik kompensatsiya to‘lovlari joriy etiladi, sement, klinker va qurilish oynalari eksportiga cheklovlar bekor qilinadi, IIV tizimidagi «Topilmalar stoli» faoliyati tugatiladi — 1 martdan nimalar o‘zgaradi?
Ilonlar qornidagi tangachalarni sanayman
Sizni zaharli ilon chaqib olsa, nima qilish kerak, echkemarlar go‘shti saraton va jigar sirrozini davolaydimi, boshni nam salfetkalar bilan qanday qilib yuvish mumkin? Ushbu savollarga javoblarni gerpetologlar — sudraluvchilar va amfibiyalarni o‘rganadigan mutaxassislar bilishadi. Hozirgi kunda O‘zbekistonda sanoqli gerpetologlar bor. «Gazeta.uz» muxbiri Yekaterina Soy ulardan biri Timur Abduraupovdan ekspeditsiyalar, toshbaqalarni eksport qiluvchi tadbirkorlar bilan kurash, uydagi kaltakesak va ilonlar kolleksiyasi hamda maoshlari haqida so‘radi.
«Biz bunday bo‘lishi mumkinligiga ishonishni xohlamasdik» Ukrainaliklar urush haqida nima deyishmoqda?
«Gazeta.uz» Rossiya erta tongdan harbiy bosqin boshlagan Ukrainada yashovchi aholi bilan suhbatlashdi. Maqola qahramonlari — ba’zilari anonim, ba’zilari esa haqiqiy ismlari bilan — o‘z shaharlarida sodir bo‘layotgan voqealar va mahalliy hokimiyat tomonidan qanday choralar ko‘rilayotganini so‘zlab berishdi.
«O‘zbekiston ilm-fani tobora jar yoqasiga yaqinlashmoqda» — professor Zarifboy Ibodullayev
Toshkent tibbiyot akademiyasi professori Zarifboy Ibodullayev ilmiy jamoatchilikka murojaat qildi. Professor ilmga kirib kelayotgan yosh olimlar orasida plagiatlik avj olganini ta’kidlab, SCOPUS`da maqola chiqarish talabini «paxta planini bajarish»ga o‘xshatdi. Ibodullayev Sardoba fojiasi ortidan Fanlar Akademiyasi olimlarining ko‘rsichqon va tulki inlarini topish uchun suv omboriga yuborilganini sharmandalik» deb atagan. «Bor haqiqatni prezidentga yetkazaylik. Biz noto‘g‘ri yo‘ldan ketmayapmiz-mi?», — degan u.
«Jahondan andoza olishning o‘rniga teskarisini qilayotgandekmiz»
Jurnalistlar hamda Toshkent shahar hokimiyati o‘rtasida ko‘chalardan qanday maqsadlarda foydalanish va jamoat transporti ustuvorligi yuzasidan munozara bo‘lib o‘tdi. Shahar ma’muriyati ko‘chalarda yo‘lovchi yoki yuk tashish imkoniyatini emas, balki harakat o‘tkazuvchanligini oshirishga e’tibor qaratmoqda, rekonstruksiya qilinayotgan ko‘chalarda muammo ko‘rmayapti hamda yangi trotuarlar va velo-yo‘laklarni qulay, tramvayni esa Navoiy ko‘chasining «o‘lchamlari»ga mos kelmaydi, deb hisoblaydi. Shuningdek, ma’muriyat bu borada shahar aholisi bilan maslahatlashishni ortiqcha deb hisoblaydi, sababi — bu vaqt talab etadi.
Boshqalarning nogironligini ko‘rib, ilhomlanish insoniylikka qanchalik to‘g‘ri keladi?
«Gazeta.uz» kolumnisti Dilmurod Yusupov nogironligi bo‘lgan insonlarni boshqalarda shukronalik hissini uyg‘otish maqsadida vosita sifatida ishlatishni qoraladi. «Boshqa insonlarning nogironlik holatini ko‘rib, ilhomlanish qanchalik insoniylik fazilatlarimizga to‘g‘ri keladi?», — deydi u.
O‘zbekistondagi yagona trolleybus tizimi inqirozni boshdan kechirmoqda
Urganch va Xiva o‘rtasidagi trolleybus liniyasi nafaqat O‘zbekistondagi yagona ushbu turdagi jamoat transporti tizimi, balki dunyodagi ikkita shaharlararo liniyadan biri hisoblanadi. Noyabrdan boshlab kompaniyaning elektr energiyasidan qarzdorligi sababli mazkur yo‘nalishda mashinalar harakati to‘xtatilgan. «Gazeta.uz» respublikadagi eng yosh trolleybus tizimi hamda mamlakatning boshqa shaharlarida allaqachon tugatilgan tizimlar haqida hikoya qiladi.
Eng ko‘p o‘qilgan xabarlar | So‘nggi yangiliklar
- O‘zbekistonda 17−23-fevral kunlari ob-havo qanday bo‘ladi? “Gazeta.uz” sharhi
- O‘zbekistonliklar muhandislik sohasi bo‘yicha Germaniyaga ishga taklif qilinmoqda
- Hafta davomida harorat +20 darajagacha ko‘tariladi
- Sirdaryoda o‘qituvchini kaltaklagan ayol ruhiy kasalliklar shifoxonasiga joylashtirildi (1)
- Kambag‘al oilalarga tadbirkorlik bilan shug‘ullanish uchun foizsiz ssudalar ajratiladi
Qo‘shimcha imkoniyatlardan foydalanish uchun saytda ro‘yxatdan o‘ting