Vaksinalar DNKga ta’sir qiladimi? Emlash inson genomiga ta’sir ko‘rsata oladimi? Koronavirusga qarshi vaksinaning nojo‘ya ta’siri qanday aniqlanadi? Biotexnolog, biologiya fanlari doktori Alisher Abdullayev shu va boshqa savollarga javob berdi.
Ilmiy-pedagogik ishlarni baholashning hozirgi tizimi «botqoqlik»ni rag‘batlantiradi va olimlar hamda o‘qituvchilarni yuqori ilmiy natijalarga erishishga ruhlantirmay, «boshi berk ko‘cha»ga kelib qolgan, deb hisoblaydi faylasuf va antropolog Valeriy Xan. O‘qituvchilar va universitetlarning amaldagi reytinglari nima uchun mamlakat rivojlanishiga to‘siq bo‘lishi mumkinligi haqida muallifning maqolasida o‘qing.
Aholini kunlik yurish va yugurishga targ‘ib qilish maqsadida 1hls ilovasi ishga tushirilgan edi. Uni mobil telefoniga yuklab, kunlik qadamlarni hisoblash va ular uchun elektron hamyonga pul to‘plash mumkin. Ilovani yuklab olish va undagi pulni bank kartasiga qanday o‘tkazish — «Gazeta.uz» qo‘llanmasida.
Shavkat Mirziyoyev 20 avgust kuni tadbirkorlar bilan ochiq muloqot o‘tkazdi. Unda kreditlar endi faqat so‘mda berilishi, mikromoliya tashkilotlari uchun yengilliklar, biznes uchun soliq yukini kamaytirish, yer sotish va xususiylashtirish, infratuzilma yaratish, eksportyorlarni qo‘llab-quvvatlash, transport-logistika tizimini rivojlantirish va tadbirkorlikka oid tartiblarni soddalashtirish yo‘nalishlarida qator yangiliklar e’lon qilindi. «Gazeta.uz» ushbu uchrashuvda ta’kidlangan barcha muhim o‘zgarishlarni taqdim etadi.
2009 yilning oxiridan boshlab Toshkent va O‘zbekistonning boshqa shaharlarida nazoratsiz ravishda asriy daraxtlar kesib tashlanmoqda. Biz maktab partalarida eshitganimiz buyuk ajdodlarimizning merosidan ibrat olmasdan, o‘z qo‘llarimiz bilan vatanimizni sahroga aylantirmoqdamiz. Tarixchi Tair Gyul Temuriyzodalar o‘z imperiyalarini ko‘kalamzorlashtirishga qanday e’tibor qaratganlari, O‘rta Osiyo bog‘chilik san’atining dunyoga ta’siri hamda nima sababdan ota-bobolarimizning yashil an’analarini davom ettirishimiz lozimligi haqida so‘zlab berdi.
Braun universiteti AQShning Afg‘onistondagi urushga sarflagan xarajatlarini 2,26 trln dollarga baholadi. Bu urushning har bir kuni uchun o‘rtacha 300 million dollar degani. AQSh ushbu urushdagi xarajatlarning asosiy qismini qarz mablag‘lari hisobidan moliyalashtirgan. 2050 yilga borib ushbu qarzlar foizlari qiymati 6,5 trln dollarga yetishi mumkinligi taxmin qilinmoqda. Shuningdek, Afg‘onistondagi urush davomida 174 ming nafar atrofida qurbonlar bo‘lgani ma’lum qilindi.
Afg‘onistonda nazoratni qo‘lga kiritgan «Tolibon» harakati o‘z boshqaruv shakli va turini yaqin orada e’lon qilish arafasida. 20 yillik tanaffusdan so‘ng mamlakat hokimiyati tepasiga kelgan harakatni boshqarayotgan yetakchilar kim va ular haqida nimalar ma’lum? Bu haqda «Gazeta.uz» maqolasida.
Xitoy-o‘zbek vaksinasi kabi rekombinant vaksinalar qanchalik samarali? Koronavirusga qarshi vaksinalar qanchalik yaxshi o‘rganilgan? Nima uchun O‘zbekiston dunyoda birinchi bo‘lib ZF2001 vaksinasidan ommaviy foydalanishni joriy qildi? «Gazeta.uz»ning bu va boshqa savollariga biotexnolog, molekulyar genetik, biologiya fanlari doktori Alisher Abdullayev javob berdi.
«Tolibon» Afg‘oniston poytaxti Kobulni egallaganidan so‘ng, aholi orasida juda katta vahima boshlangan. Mamlakat fuqarolaridan biri, Kobulda istiqomat qiluvchi 24 yoshli universitet talabasi, bolalarga ingliz tilidan dars berib kelgan qiz, «afg‘on ayollarining qo‘zidagi qo‘rquv» va endilikda ularning hayoti qanday o‘zgarishi mumkinligi haqida hikoya qiladi.
O‘zbekistonda inklyuziv ta’limni rivojlantirish uchun ko‘zi ojiz o‘qituvchilarni ta’lim tizimiga jalb etish muhim ahamiyatga ega. Ammo pedagogik faoliyatni amalga oshirishlari uchun ularga teng sharoit va imkoniyatlar yaratilganmi? Abdullo Abduxalilov va Dilmurod Yusupov o‘z tajribalari va pedagogik faoliyatdagi inklyuziyaning muvaffaqiyatli misollari asosida ushbu muammoni o‘rganishdi.
“Xorijdagi o‘zbekistonliklar” loyihasining navbatdagi mehmoni — Yaponiyada tahsil olayotgan magistrant Kamilla Yenikeyeva. Biz undan nega Yaponiyada o‘qishni tanlaganligi, Yaponiya oliygohlarida tahsil olishning afzalliklari, universitetning ish topishdagi o‘rni, xorijdagi qiyinchiliklar va O‘zbekistondagi yoshlarga beradigan maslahatlari haqida so‘radik.
Behzod Hoshimovning yozishicha, iqtisodiy qoloqlik va imkoniyatlar tengsizligi kelajakda O‘zbekiston tinchligi uchun xavf tug‘dirishi mumkin. “Bizning iqtisodiy darajamizda bizdek tinch mamlakatlar deyarli yo‘q, bizning daromadlarimiz ancha „xavfli“ chegarada”, — deydi u.
Ikki yil oldin yo‘l harakati qoidalarini buzganlik haqidagi videolarni yuklash uchun sayt ishga tushirildi. U yo‘ldagi qoidabuzarliklarga qarshi kurashning samaradorligini oshirishga xizmat qilishi kerak edi. Biroq, amaliyot shuni ko‘rsatmoqdaki, DYHXX inspektorlari yaqqol qoidabuzarlikni rad etishlari, yengilroq jazo tayinlashlari yoki uni umuman «payqamasliklari» ham mumkin.
Bolani 7 yoshga yetmasdan maktabga berish qanchalik to‘g‘ri? Bunday yoshda bolaning ruhiy va jismoniy holatida qanday o‘zgarishlar kuzatiladi? Maktab yoshidagi bolada qanday ko‘nikmalarni shakllantirish kerak? Tibbiyot fanlari doktori, professor Shoanvar Shomansurov ushbu savollarga javob berdi.
Yakshanba kuni «Tolibon» Afg‘oniston hududida o‘z nazoratini o‘rnatganligini e’lon qildi. Xalqaro munosabatlar sohasi bo‘yicha mutaxassis Yuriy Saruxanyan Afg‘onistonda hokimiyat o‘zgarishi O‘zbekiston va Markaziy Osiyo mamlakatlari uchun qanday oqibatlarga olib kelishi mumkinligi haqida fikr yuritadi.
Koronavirusga qarshi emlanganlik to‘g‘risidagi sertifikatni qanday va qayerda olish mumkin? Vaksina olganlik to‘g‘risida SMS-xabar kelmasa, nima qilish kerak? Qaysi davlatlar O‘zbekiston SSV tomonidan berilgan sertifikatlarni tan olgan? O‘quvchilar so‘rovlari asosida «Gazeta.uz» ushbu va boshqa savollarga javob oldi.
Yirik kompaniyalar, korporatsiyalar asoschilari va umuman katta miqdordagi pullarga egalik qiladigan shaxslar odamlarning e’tiborida bo‘lishi tabiiy hol. Shuningdek, dunyo millioner va milliarderlari orasida omma e’tiboridan chetga chiqish va butunlay yo‘qolish holatlari ham ko‘p uchrab turadi. Google, Alibaba, Africrypt va Quadriga asoschilarining g‘oyib bo‘lishi va buning taxminiy sabablari haqida.
Stenford universiteti professori Frensis Fukuyama «Hoshimov Iqtisodiyoti» loyihasining mehmoni bo‘lib, O‘zbekistonning iqtisodiy o‘sishi, Markaziy Osiyo davlatlari taraqqiyotiga nima to‘siq bo‘lishi, iqtisodiy o‘sish va demokratiya o‘rtasidagi bog‘liqlik, taraqqiyot uchun zarur omillar haqida fikr bildirdi. «Gazeta.uz» ushbu suhbatdan ayrim qismlarini taqdim etadi.
Emlashdan bosh tortish kasalxonalarni koronavirusli bemorlarni davolash uchun qayta ixtisoslashtirishga olib keladi. Boshqa kasalliklar bilan og‘rigan bemorlar hamon tibbiy xizmatga muhtoj, lekin uni ololmaydilar. Biotexnolog, biologiya fanlari doktori Alisher Abdullayev o‘zbekistonliklarni vaksina olishga chaqirdi.
Faxrga to‘lgan Bahodir Jalolov va Akbar Jo‘rayevning onalari, ikkinchi marta Olimpiadada qatnashgan taekvondochi Nigora Tursunqulova, bolalar sportini rivojlantirmoqchi bo‘lgan Oksana Chusovitina — Tokiodan qaytgan o‘zbekistonlik sportchilar “Gazeta.uz” muxbiriga intervyu berishdi.
Qo‘shimcha imkoniyatlardan foydalanish uchun saytda ro‘yxatdan o‘ting