2024-yilda O‘zbekistonda 4900 dan ortiq mansabdor shaxs jinoiy javobgarlikka tortildi, bu 2023-yilga nisbatan 37,2 foizga ko‘p. Ular davlat va jamiyat manfaatlariga 3,6 trln so‘m yoki o‘tgan yilga nisbatan 2,3 barobar ko‘proq zarar yetkazdi.
O‘zbekistonda 2024-yilda hokim yordamchilari 309 ta korrupsiyaga oid jinoyatlar sodir etgan. Umuman olganda, 2024-yilda jami 6898 nafar shaxs tomonidan 5716 ta korrupsiyaga oid jinoyat sodir etilgan.
BMTTD va boshqa tashkilotlar tadqiqoti shuni ko‘rsatdiki, O‘zbekiston aholisining aksariyati korrupsiya haqida xabar berishga tayyor, ammo o‘zlari uchun salbiy oqibatlardan qo‘rqadi. Ko‘pchilik pora olish va berishni qoralaydi, lekin jamiyatda sifatli xizmat uchun kichik sovg‘alar odatiy hol sifatida qabul qilinadi.
DXX Olmaliq shahrida “Toshkent viloyati suv ta’minoti"ning ikki nafar mutaxassisini 1600 dollar pora bilan qo‘lga oldi. Ular shifoxonaga qo‘llangan dalolatnoma va hisob-kitob qilingan zararni bartaraf qilib berishni va’da qilgan.
DXX “Toshkent-Boysun” avtomobil yo‘li qurilishi bo‘yicha shartnomani olib berishda yordam berish uchun 50 ming dollar talab qilgan kompaniya rahbarini qo‘lga oldi. Qiymati 500 ming dollar bo‘lgan tenderda dastlab xorijiy kompaniya g‘olib chiqqan.
Farg‘ona viloyati hududiy elektr tarmoqlari korxonasining korrupsiyaga qarshi kurashish bo‘limi boshlig‘i pora bilan qo‘lga tushdi. U tuman bosh muhandisidan yo‘l qo‘ygan kamchiliklari uchun ishdan bo‘shatilmasligi evaziga 1000 dollar olgan. Jinoyat ishi qo‘zg‘atildi.
Samarqandda Qurolli Kuchlar xizmatchisi va yordamchisi fuqarodan soxta harbiy guvohnoma uchun 600 dollar olayotganida qo‘lga tushdi. Narpay tumanida kadastr xodimi 700 dollar, Kattaqo‘rg‘on tumanida esa soliq inspektori 11,5 mln so‘m olmoqchi bo‘lganida ushlandi.
May oyida korrupsiyada ayblanib qo‘lga olingan Sirdaryo viloyatining Xovos tumani hokimi sobiq o‘rinbosari 7 yilga ozodlikdan mahrum etildi. Shuningdek, Davlat xavfsizlik xizmati Dehqonobod tumani hokimi o‘rinbosari va ikki nafar hokim yordamchisi mahallalarda qo‘lga olingani haqida xabar berdi.
O‘zbekistonning 4 ta hududida jinoyat ishidagi ayblanuvchilarga mansabdor tanishlari orqali qamoqdan ozod qilish, yengilroq jazo tayinlashda yordam berishini aytib pora olgan advokatlar qo‘lga olindi. Ularga nisbatan jinoyat ishlari qo‘zg‘atildi.
O‘zbekistonda mansabdor shaxslarning pora berish va pora olish jinoyati kamaygan. Ammo budjet pullarini talon-taroj qilish, mansab vakolatini suiiste’mol qilish kabi korrupsion jinoyatlar ko‘paygan. Akmal Burxanovga ko‘ra, javobgarlikni og‘irlashtirishga qaratilgan qonun loyihasi ishlab chiqilmoqda.
Toshkent shahrida prokuratura katta tergovchisiga qidiruv e’lon qilindi. U fuqarodan jinoyat ishini hal qilib berish evaziga 40 ming dollar olib, qochib ketgan.
Yil boshidan buyon qurilishi ro‘yxatdan o‘tkazilmay boshlangan obyektlar soni 2200 taga yetdi, shu bois pala-partish qurilish ko‘paydi, dedi prezident. Qurilish inspeksiyasining boshqarmalarida quruvchi-operatorlar shtabi paydo bo‘ladi, qurilayotgan obyektlar oldida QR kodli pasporti chiqarib qo‘yiladi.
O‘rta Chirchiq va G‘allaorol tumanlaridagi mahallalarda hokim yordamchisi bo‘lib ishlovchi ikki nafar shaxs pora bilan ushlandi. Biri ijaraga yer olib berish uchun fuqarodan 15 ming dollar so‘ragan, boshqasi — shifoxonaga ishga kiritib qo‘yish uchun 1200 dollar. Ularga nisbatan jinoyat ishlari qo‘zg‘atildi.
“Har bir tizim boshida turganlarning o‘zi va jamoasida korrupsiyaga qarshi kurashish bo‘yicha xohish bo‘lishi kerak”, — dedi SSV rahbari Asilbek Xudayarov. Aksariyat holatlarda porani bergan odam jazolanmay qolayotganini aytgan vazir v.b. uning jamoasi korrupsiyaga qarshi kurashishga tayyor ekanini ta’kidladi.
Toshkent viloyatida gaz ta’minoti bosh muhandisi (8500$), Xorazmda DUK mutaxassisi (3500$) va Savdo-sanoat palatasi bo‘limi xodimi, Qashqadaryoda tibbiyot birlashmasi boshlig‘i v.b. (1500$), Samarqandda MCHJ mutaxassisi (1100$) hamda bojxona posti boshlig‘i (200$) korrupsiya va firibgarlikda gumonlanib ushlandi.
Gulistonda elektr korxonasi muhandisi qarzdorlikni hisobdan chiqarish evaziga pora olishda gumonlanib ushlandi. Qibrayda xususiy korxona rahbari tenderda yutib berish evaziga tadbirkordan 4 mlrd so‘m talab qilgani, Navoiy viloyatida kiberxavfsizlik bo‘linmasi xodimi fuqarodan 600 dollar olgani aytilmoqda.
DXX viloyatlarda reyd tadbiri o‘tkazdi. Unda Sirdaryo viloyatining Xovos tumani hokimi o‘rinbosari tadbirkorga yordam berib, $20 ming talab qilgani ma’lum bo‘ldi. Toshkent viloyatida esa “Hududiy elektr tarmoqlari”ning 2 xodimi ishlab chiqaruvchiga transformator o‘rnatib berish uchun $39 ming olgani aytilmoqda.
Sport musobaqalari ishtirokchilari va tashkilotchilarining qonunga xilof ravishda moddiy qimmatliklar olishi yoki ularni pora evaziga og‘dirib olish uchun jinoiy javobgarlik belgilanmoqda. Senat tegishli qonunni ma’qulladi.
Toshkent metropoliteni xodimasi firibgarlikda gumonlanib ushlandi. U fuqaroni 2 mln so‘m evaziga ishga joylab qo‘yishni va’da qilgani aytilmoqda.
Antikorrupsiya agentligi kadastr sohasida korrupsiyaviy jinoyati uchun sudlangan shaxslar faoliyat olib borayotgani va takror jinoyatlar sodir etayotganini aniqladi. Xususun, pora bo‘yicha ushlanganlarning 33 nafari avval ham shunday jinoyat uchun sudlangan.
Qo‘shimcha imkoniyatlardan foydalanish uchun saytda ro‘yxatdan o‘ting